Seriale audio swoją popularnością wyprzedziły muzykę w Indiach. W Europie, daleko nam do takich wyników, jednak słuchowiska nowoczesnym wydaniu znów cieszą się zainteresowaniem. I tak najnowszy kryminalny serial audio „Jazgot” trafił na pierwsze miejsce listy top programów na Spotify i Apple Podcasts. Jak wyglądała realizacja serialu audio od kuchni?
Słowa, muzyka, efekty dźwiękowe, a czasami cisza – właśnie tak odbiorcy poznają przedstawioną w serialu historię Piotrka. Oprócz dobrego scenariusza, który napisał ceniony Łukasz Orbitowski (nagrodzony m.in. Paszportem Polityki) skupiliśmy się na najważniejszym – świetnej jakości dźwięku.
Główny bohater miał niewiele, ale chciał z ukochaną Kamilą mieć dostatnią przyszłość i postanowił wejść w interesy z rzekomym brokerem, którego poznał w internecie. Ten obiecywał mu szybki zysk. W fabule znajdziemy mnóstwo psychologicznych tricków i emocji. A dobrze wykreowani bohaterowie, głosy 11 aktorów i ich sposób wyrażania emocji, mocno pobudzają wyobraźnię.
Za realistyczne udźwiękowienie Jazgotu, który realizowaliśmy we współpracy z mBank odpowiada Kamil Sołdacki, szef audio Voice House. Opowiada, jaką rolę pełni reżyser serialu.
Jak wygląda reżyseria takiego słuchowiska, gdy dostaje się scenariusz tekstu?
Dla mnie ważne są wskazówki scenarzysty, swego rodzaju didaskalia. Chcę lepiej poznać jego wizję i wyobraźnię, nie tylko na podstawie tekstu, który napisał, ale na podstawie tego, jak on sam to widzi, słyszy i rozumie. Czasami jedno zdanie, że ktoś przeszedł z lewej strony na prawą, że ma krótkie czy długie włosy, albo że akurat jedzie tramwaj, pomaga wejść w historię i znaleźć się między sytuacją a scenarzystą.
Na pewno też tekst trzeba wielokrotnie naczytać i za każdym razem ubrać się w buty innej postaci. Zbudować sobie ich profile, ale też, myśląc dźwiękiem, profile miejsc, scenerii muzycznej albo po prostu ciszy. Myślę, że naczytanie scenariusza i odegranie go w swojej głowie czy po prostu w pustym pokoju na głos, to jest pierwszy krok przy takiej reżyserii, przynajmniej w moim przypadku.
Jak wygląda praca z aktorami w studio?
Przede wszystkim trzeba zaznaczyć, że większość produkcji audio powstaje w taki sposób, że aktorów nagrywa się oddzielnie. Rzadko zdarza się, że sadza się dwóch aktorów i gra się scenami, ponieważ tych scen jest mnóstwo i konfiguracji aktorów byłoby tyle, że sesje trwałyby 10 razy dłużej. Trzeba więc stworzyć aktorowi przestrzeń i takie środowisko w trakcie nagrań, żeby wiedział, w jakiej sytuacji się znajduje, z kim aktualnie rozmawia, w jakiej emocji – np. czy krzyczy, czy szepcze, czy jest tylko zły, czy może bardzo zły.
Tak samo dogrywa się kolejnych aktorów, żeby potem z tych klocków poskładanych ze sobą, z poszczególnych wersów stworzyć prawdziwy, naturalny dialog. Mimo tego, że każdy nagrywa w innym miejscu, w innej przestrzeni, w innym czasie, to po złożeniu tego powstaje dialog, powstaje historia. To wszystko żyje, jakby zostało nagrane przez detektywa na ulicy.
Ile czasu może zająć realizacja takiego projektu?
W twórczości artystycznej chodzi o szukanie emocji. Czasami aktor trafi w emocję już przy pierwszym dublu, a czasami tych dubli trzeba 5-10-15-20. Miałem w swojej karierze i takie historie, że 70 czy 100 dubli było potrzebnych, żeby się odnaleźć. To jest żywy organizm. Nagrywa się, żeby każdy był zadowolony. Nie zawsze reżyser musi mieć rację, nie zawsze aktor musi mieć rację. Czasami osoba z boku może mieć jakiś inny pomysł. Przy 6 odcinkach „Jazgotu” spędziłem z aktorami w studio łącznie 30 godzin.
Jeśli chodzi o powstanie samej ścieżki dźwiękowej, to zależy. Kiedy cały odcinek dzieje się w klubie, to praca jest prostsza. Jeśli w trakcie odcinka jesteśmy w parku, w samochodzie, w klubie, a potem w biurze, to zmian jest więcej i trzeba to wszystko znaleźć. Do tego dochodzi jeszcze dobranie odpowiedniej muzyki. Przy „Jazgocie” miałem sytuację jednej sceny w klubie, gdzie pomysł wpadł mi do głowy po północy, gdy leżałem już w łóżku.
