- Podcasty
- Jaros艂aw Ku藕niar Podcast
- Cobin Angels: Marcin Tch贸rzewski
Cobin Angels: Marcin Tch贸rzewski
Trzeba wiedzie膰 z kim rozmawia膰 i jakich mentor贸w sobie wybra膰 – m贸wi Marcin Tch贸rzewski, przedsi臋biorca i anio艂 biznesu COBIN Angels. Sam przy rozwijaniu w艂asnych projekt贸w w艂a艣nie tego poszukiwa艂. Jak przekonuje, w inwestowaniu liczy si臋 to samo: umiej臋tno艣膰 czerpania z do艣wiadcze艅 innych i zesp贸艂 os贸b, kt贸rymi si臋 otaczamy. O to, a nie o kapita艂, najtrudniej.
W rozmowie z Jaros艂awem Ku藕niarem zdradza, jaka jest jego filozofia inwestowania, jakie projekty go przyci膮gaj膮, a w jakie w ramach #BusinessAngelRevolution nigdy by si臋 nie zaanga偶owa艂.
Transkrypcja
REDAKTOR J. KU殴NIAR: Anio艂owie biznesu - kim s膮? Jak pomagaj膮? Czego szukaj膮, a z czym lepiej do nich nie przychodzi膰? Przy okazji gali Business Angel of the Year organizacji Cobin Angels mia艂em ogromn膮 frajd臋 rozmawia膰 z wyj膮tkowymi go艣膰mi. Maj膮 za sob膮 do艣wiadczenie, talent, wiedz臋, maj膮 te偶 pieni膮dze. Pomagaj膮 innym budowa膰 swoje firmy i rozwija膰 skrzyd艂a. Poznajcie Marcina Tch贸rzewskiego, Coders Lab.
REDAKTOR J. KU殴NIAR: Ten 艣wiat anio艂贸w biznesu jest intryguj膮cy?
M. TCH脫RZEWSKI: Uwa偶am, 偶e ca艂a przedsi臋biorczo艣膰 to jest ciekawa domena. I dla mnie ten moment, w kt贸rym przechodzi艂em od osoby po prostu znaj膮cej biznes czysto teoretycznie – sko艅czy艂em SGH – do przedsi臋biorcy ju偶 z jakim艣 dorobkiem i do艣wiadczeniem, to by艂a niesamowita przygoda. Jest mi mi艂o, 偶e mog臋 pomaga膰 innym przechodzi膰 j膮 bardziej efektywnie, z mniejszymi wybojami i z sukcesem.
REDAKTOR J. KU殴NIAR: Cho膰 zak艂adam, 偶e ka偶dy, kto wchodzi w przedsi臋biorczo艣膰, to par臋 razy powinien si臋 potkn膮膰?
M. TCH脫RZEWSKI: Na pewno. Pytanie, 偶eby niezbyt dotkliwie. Bo mo偶na zrobi膰 ma艂e potkni臋cie i du偶o si臋 na nim nauczy膰, ale mo偶na wywali膰 si臋 tak, 偶e si臋 cz艂owiek nigdy nie podniesie i narobi sobie mas臋 d艂ug贸w. Wi臋c tego uwa偶am, 偶e ka偶dy powinien unikn膮膰.
REDAKTOR J. KU殴NIAR: Tobie si臋 to zdarzy艂o kiedy艣?
M. TCH脫RZEWSKI: Nigdy nie narobi艂em sobie d艂ug贸w i nigdy nie mia艂em potkni臋cia, z kt贸rego si臋 nie podnios艂em. Natomiast uwa偶am, 偶e ten m贸j przeskok z korporacji – dla kt贸rych pracowa艂em – do w艂asnego biznesu i zarazem z bran偶y FMCG – w kt贸rej pracowa艂em po studiach – do bran偶y IT – w kt贸rej jestem obecnie teraz – by艂 taki zbyt dynamiczny. I my艣l臋, 偶e za du偶o rzeczy pr贸bowa艂em nauczy膰 si臋 sam i wywa偶y艂em zbyt wiele otwartych drzwi. I teraz raczej staram si臋 pokaza膰 innym, jak czerpa膰 z tej wiedzy, kt贸ra jest teraz dost臋pna. 呕yjemy we wspania艂ych czasach, kiedy ca艂a wiedza o przedsi臋biorczo艣ci mi臋dzynarodowa, od najlepszych przedsi臋biorc贸w, jest dost臋pna w internecie. Trzeba tylko wiedzie膰, jak szuka膰, z kim rozmawia膰, jakich mentor贸w sobie wybra膰.
REDAKTOR J. KU殴NIAR: Jak s艂ucha膰, prawda? Bo czasami to jest nawet nie zadawa膰 pytanie, tylko s艂ucha膰 albo czyta膰. Ale, Marcin, my艣l臋 o twojej drodze do przedsi臋biorczo艣ci, od korporacji - o kt贸rej m贸wisz - do w艂asnej firmy, w艂asnego przedsi臋biorstwa. Wspomnia艂e艣, 偶e ten most, ten przeskok by艂 za du偶y. Ale czy b臋d膮c w korpo, ty ju偶 planowa艂e艣 sw贸j 艣wiat poza ni膮?
M. TCH脫RZEWSKI: Tak. Ja wiedzia艂em, 偶e chc臋 by膰 przedsi臋biorc膮… my艣l臋, 偶e zawsze. Na pewno w czasie studi贸w bardziej wi膮za艂em swoj膮 drog臋 z byciem przedsi臋biorc膮 ni偶 z korporacjami. To jest: poszed艂em do nich, bo uwa偶am, 偶e warto nauczy膰 si臋 warsztatu od r贸偶nych ustabilizowanych organizacji du偶ych, m贸c popracowa膰 na innych bud偶etach, z innymi narz臋dziami. Wi臋c przeszed艂em i przez bankowo艣膰, a w FMCG – consulting, i dopiero potem wszed艂em we w艂asn膮 firm臋. Uwa偶am, 偶e to do艣wiadczenie bardzo du偶o da艂o. Natomiast to, co pomin膮艂em, to by艂 ten etap ma艂ych i 艣rednich firm, gdzie mog艂em pracowa膰 dla kogo艣 w niewielkiej firmie, gdzie jeste艣 odpowiedzialny za tylko w膮ski zakres temat贸w, informacji i dzia艂a艅. I tak naprawd臋 zdobywa艂em te偶 do艣wiadczenie w IT tak – 偶e tak powiem – na 偶ywo.
REDAKTOR J. KU殴NIAR: Bole艣nie?
M. TCH脫RZEWSKI: Z przygodami, nie zawsze szcz臋艣liwymi. Ale nadal uwa偶am, 偶e du偶o mnie one nauczy艂y, jestem zadowolony.
REDAKTOR J. KU殴NIAR: Mia艂e艣 mentor贸w? Dba艂e艣 o nich, szuka艂e艣 ich?
M. TCH脫RZEWSKI: Szuka艂em, miewa艂em. Takim jednym z ciekawszych mentor贸w, kt贸rego mog臋 pokaza膰, to s膮 za艂o偶yciele funduszu Inovo – Tomek Swieboda i Micha艂 Rokosz – oraz Adam Jarmicki, pierwszy inwestor w Coders Lab.
REDAKTOR J. KU殴NIAR: Kiedy ty wychodzi艂e艣 na rynek i szuka艂e艣 inwestor贸w, co tob膮 kierowa艂o? Albo czego si臋 ba艂e艣?
M. TCH脫RZEWSKI: Chcia艂em znale藕膰 osoby, kt贸re pomog膮 mi rozwin膮膰 Coders Lab od pomys艂u dzia艂aj膮cej i zyskownej firmy, ale ma艂ej, zatrudniaj膮cej kilka, mo偶e kilkana艣cie os贸b w tamtym momencie, do dobrze dzia艂aj膮cego przedsi臋wzi臋cia, kt贸re jest niezale偶ne ode mnie. I nie chcia艂em popa艣膰 w tak膮 pu艂apk臋 wielu przedsi臋biorc贸w, kt贸rych firmy s膮 zbudowane tylko na nich samych. Chcia艂em, 偶eby to by艂a dobrze u艂o偶ona – troch臋 jak korporacja – organizacja, kt贸ra mo偶e dzia艂a膰 bez foundera oraz chcia艂em zbudowa膰 jednego z topowych graczy na rynku edukacji w IT. Wi臋c w艂a艣nie Adam by艂 takim anio艂em biznesu, kt贸ry mia艂 do艣wiadczenie i w edukacji, i w pracy z wi臋kszymi podmiotami, w rozwijaniu sp贸艂ek. I my艣l臋, 偶e sukces Coders Lab to r贸wnie偶 jego sukces.
REDAKTOR J. KU殴NIAR: Jak rozmawiam dzisiaj z moimi go艣膰mi, to anio艂 biznesu przejawia si臋 bardzo cz臋sto z uwagi na wydarzenie, kt贸re sprowadzi艂o nas do tego studia. Ale jednocze艣nie gdzie艣 po dw贸ch r贸偶nych stronach tego naszego przedsi臋biorczego 艣wiata jest anio艂 biznesu i rekin biznesu. Anio艂 brzmi jako艣 tak bezpiecznie, prawda? Zawsze tak jest?
M. TCH脫RZEWSKI: My艣l臋, 偶e nie. Bardzo wiele inwestycji anio艂贸w biznesu si臋 nie udaje. Je偶eli m贸wimy o statystykach dla venture capital, to wychodzi i ma olbrzymi zwrot z inwestycji 1 z 10 sp贸艂ek, przy anio艂ach biznesu, to pewnie jest troch臋 wi臋kszy odsetek. Natomiast te sp贸艂ki rzadziej maj膮 taki globalny potencja艂, wi臋c te zwroty s膮 te偶 mniejsze. Natomiast my艣l臋, 偶e du偶o inwestycji anio艂贸w biznesu nie udaje si臋. Nie rosn膮, nie s膮 zyskowne, wi臋c to ryzyko jest ca艂kiem spore.
REDAKTOR J. KU殴NIAR: Dlaczego tak wychodzi? Nie maj膮 do艣膰 wiedzy, nie maj膮 do艣膰 kompetencji, nie maj膮 do艣膰 do艣wiadczenia? Co tu jest problemem?
M. TCH脫RZEWSKI: My艣l臋, 偶e po – pierwsze – taka jest natura przedsi臋biorcy, 偶e nie ka偶dy pomys艂 wychodzi, 偶e nie ka偶dy biznes si臋 udaje. Czasem to jest wina foundera, czasem zupe艂nie od nikogo, niezale偶nych rynkowych zdarze艅. Natomiast to, co my艣l臋, 偶e r贸wnie偶 jest cz臋ste, patrz膮c na wielu anio艂贸w biznesu: pope艂niaj膮 ten sam b艂膮d, co wielu founder贸w. Nie ucz膮 si臋 od najlepszych, do艣wiadczenia najlepszych z rynku. Wi臋c nie maj膮 dobrych proces贸w due diligence sp贸艂ek, nie maj膮 dobrych proces贸w wybierania sp贸艂ki, w kt贸r膮 chc膮 zainwestowa膰, zastanawiania si臋, gdzie mog膮 w艂o偶y膰 warto艣膰. Ja np. bardzo mocno polegam na sprawdzaniu te偶 mi臋kkich umiej臋tno艣ci founder贸w. Nie tylko pomys艂u na biznes, ich biznesowego know how, ale te偶 takiego know how mi臋kkiego zarz膮dzania lud藕mi, zjednywania sobie os贸b oraz: czy w艂a艣ciwie mamy mi臋dzy sob膮 dobre flow? Poniewa偶 to jest przygoda na lata i je偶eli nie b臋dziemy kogo艣 lubi膰, nie b臋dziemy chcieli z nim wsp贸艂pracowa膰, to jak w 偶adnym innym partnerstwie, to po prostu nie wyjdzie.
REDAKTOR J. KU殴NIAR: U艣miecham si臋 do tego, ale z sympati膮 i serdeczno艣ci膮, bo rzeczywi艣cie wielu moich go艣ci podkre艣la przede wszystkim to: pieni膮dze na rynku s膮, one nie s膮 najwi臋kszym problemem. Najwi臋kszym wyzwaniem - bo te偶 nie zawsze problemem - jest to, 偶eby kto艣 umia艂 zbudowa膰 zesp贸艂, umia艂 z nim rozmawia膰, umia艂 go znale藕膰, umia艂 go rozwija膰.
M. TCH脫RZEWSKI: Tak. Wierz臋, 偶e tak naprawd臋 w dzisiejszych czasach, w Polsce jeszcze w 2019 roku mieli艣my do艣膰 niewielkie bezrobocie, ono bardzo nieznacznie zwi臋kszy艂o si臋 2020, mo偶liwe, 偶e zwi臋kszy w 2021. Natomiast nadal mamy sytuacj臋 na rynku, gdzie dobrzy specjali艣ci nie szukaj膮 pracy. To firmy chc膮 zrekrutowa膰 sobie jak najlepszych pracownik贸w. I tak naprawd臋 zebranie dobrego zespo艂u, zmotywowanie go, u艂o偶enie firmy odpowiednio kosztowo, kompetencyjnie, zmotywowanie zespo艂u i dobra wsp贸艂praca mi臋dzy sob膮 – to s膮 najwi臋ksze wyzwania foundera.
REDAKTOR J. KU殴NIAR: Wspomnia艂e艣, Marcin, o tym, 偶e zale偶a艂o ci na tym, 偶eby twoje przedsi臋biorstwo dzia艂a艂o niezale偶nie od twojej roli albo twojego zaanga偶owania. Czy dzisiaj ju偶 tak jest?
M. TCH脫RZEWSKI: Nadal wydaje mi si臋, 偶e jestem potrzebny w firmie i dodaj臋 jej du偶膮 warto艣膰. Natomiast chcia艂bym w ci膮gu najbli偶szych 2-3 lat m贸c zosta膰 w Coders Lab tylko w radzie nadzorczej, pom贸c wyznacza膰 strategie, natomiast nie zajmowa膰 si臋 w og贸le sprawami operacyjnymi. W tym momencie m贸j CEO zajmuje si臋 90 proc. spraw operacyjnych, wi臋c mi tak naprawd臋 zosta艂o tego bardzo niewiele. Natomiast ca艂y czas jeszcze 艂膮cz臋 r贸偶ne obszary biznesu, naszych inwestor贸w, inne dzia艂y zajmuj膮ce si臋 innowacjami, HR-em, finansami, wi臋c ca艂y czas jeszcze t臋 rol臋 mam do odegrania. Natomiast staram si臋, 偶eby ona co kwarta艂, co p贸艂 roku by艂a o jaki艣 tam rz膮d wielko艣ci mniejsza.
REDAKTOR J. KU殴NIAR: Inna - mo偶e tak, prawda?
M. TCH脫RZEWSKI: Ale te偶 mniejsza. Nie m贸wi臋 „mniej wa偶na”, natomiast 偶eby to czasowe zaanga偶owanie schodzi艂o.
REDAKTOR J. KU殴NIAR: No dobrze. A ten czas, kt贸ry chcesz zyska膰, przeznaczasz na co?
M. TCH脫RZEWSKI: Ten czas, kt贸ry ju偶 zyska艂em, od 2 lat przeznaczamy na dokszta艂canie siebie, to w pierwszej kolejno艣ci. Na troch臋 lepszy work-life balance, kt贸ry przez pierwsze 5 lat dzia艂alno艣ci firmy do艣膰 mocno po艣wi臋ci艂em i teraz odrabiam zaleg艂o艣ci. Ale te偶 na inwestowanie w inne firmy, wspieranie m艂odych przedsi臋biorc贸w, kt贸rym mog臋 jak膮艣 warto艣膰 doda膰.
REDAKTOR J. KU殴NIAR: Twoje najwi臋ksze know-how, kt贸re masz i kt贸re mo偶e by膰 w艂a艣nie t膮 warto艣ci膮, kt贸r膮 wk艂adasz w r贸偶ne biznesy jako anio艂, jako przedsi臋biorca, jako dobry duch, to co?
M. TCH脫RZEWSKI: My艣l臋, 偶e tak naprawd臋 inwestycje, kt贸re robi臋 i przedsi臋wzi臋cia, kt贸re chce wspomaga膰, to s膮 przedsi臋wzi臋cia spo艂ecznie odpowiedzialne. Wi臋c firmy, kt贸re maj膮 realny wp艂yw na rynek. Od Jutro Medical, kt贸ra dostarcza nowoczesn膮 opiek臋 zdrowotn膮, przez Listny Cud, kt贸ra wprowadza do Polski farmy wertykalne… Tak naprawd臋 przedsi臋wzi臋cia, kt贸re staram si臋 wspiera膰, to firmy spo艂ecznie odpowiedzialne, kt贸re tak jak Jutro Medical, wprowadzaj膮 do Polski nowoczesn膮 opiek臋 zdrowotn膮, lub Listny Cud, kt贸re wprowadzaj膮 zr贸wnowa偶on膮 produkcj臋 ro艣linn膮, tzw. farmy wertykalne i ekologiczne opakowania do dostarczanych teraz mikroli艣ci i zi贸艂. Natomiast zawsze staram si臋, 偶eby firma, kt贸r膮 wspieram, by艂a nie tylko nastawiona na zysk, ale te偶 偶eby by艂a dobrym miejscem pracy. 呕eby produkty by艂y odpowiedzialne spo艂ecznie i to zar贸wno, je偶eli chodzi o proces tworzenia, produkcj臋 czy dostarczania danych us艂ug, ale te偶, jakie warto艣ci daj膮 swoim klientom. Wi臋c np. pewnie nie zaanga偶owa艂bym si臋 nigdy w wyroby tytoniowe lub produkcj臋 kolorowych, s艂odkich napoj贸w gazowanych, poniewa偶 s膮 to przedsi臋wzi臋cia, kt贸re nie koreluj膮 z moimi warto艣ciami. Nie m贸wi臋, 偶e s膮 z艂e i na pewno jest wiele os贸b, kt贸re w tym ch臋tnie pomo偶e, na tym si臋 zna, natomiast to nie jestem ja.
REDAKTOR J. KU殴NIAR: Czy dzisiaj klienci, od kt贸rych te biznesy zale偶膮 - w jakim艣 sensie - doceniaj膮 te warto艣ci, o kt贸rych ty m贸wisz? Te warto艣ci, kt贸re s膮 z tob膮 zgodne?
M. TCH脫RZEWSKI: My艣l臋, 偶e ten trend si臋 rozpocz膮艂 i coraz wi臋cej konsument贸w kieruje si臋 nie tylko cen膮, ale te偶 warto艣ciami, jakie ma sama marka. Konsumenci potrafi膮 si臋 odwr贸ci膰 od marki, je偶eli przeczytaj膮 w gazetach, 偶e wykorzystuje tani膮 si艂臋 robocz膮 w Azji. Lub potrafi膮 zaakceptowa膰 wy偶sz膮 cen臋, je偶eli np. dana marka jest w ca艂o艣ci szyta w Polsce. Potrafi膮 bojkotowa膰 marki, kt贸re 藕le traktuj膮 swoich pracownik贸w. I tak naprawd臋 my艣l臋, 偶e d艂ugofalowo ten trend b臋dzie coraz silniejszy, poniewa偶 my jako bogac膮ce si臋 spo艂ecze艅stwo b臋dziemy coraz wi臋ksz膮 wag臋 przyk艂ada膰 do tego, czy firmy, kt贸re w艂a艣ciwie tworz膮 t臋 nasz膮 spo艂eczno艣膰 w ka偶dym mie艣cie, dzielnicy czy w og贸le Polsce jako kraju zmieniaj膮 ten 艣wiat w taki troch臋 lepszy spos贸b. Czy s膮 dobrymi pracodawcami, czy s膮 dobrymi s膮siadami. I my艣l臋, 偶e ten trend b臋dzie tylko zyskiwa艂 na sile.
REDAKTOR J. KU殴NIAR: U艣miecham si臋 do twojej historii, bo jako za艂o偶yciel Coders Lab wydawa膰 by si臋 mog艂o, 偶e jeste艣 facetem, kt贸ry jest g艂臋boko zanurzony w 艣wiecie IT. Uczy spec贸w od IT albo przysz艂ych spec贸w od IT tego, 偶eby byli mistrzami w IT. I to jest, z boku patrz膮c, dosy膰 zamkni臋te 艣rodowisko. A jednak twoje spojrzenie jest szersze, wydaje mi si臋. Dzisiaj, jak patrz臋 sobie te偶 na ca艂e 艣rodowisko IT, to wydaje mi si臋, 偶e ono te偶 przechodzi pewn膮 metamorfoz臋. 呕e nie tylko umiemy budowa膰 strony, ale umiemy dawa膰 warto艣膰?
M. TCH脫RZEWSKI: Na pewno tak. Natomiast ja na Coders Lab zawsze patrzy艂em szerzej. Ja na to patrzy艂em jako na nowoczesn膮 edukacj臋 zawodow膮. Wi臋c chcemy pomaga膰 ludziom, kt贸rzy w pewnym momencie 藕le wybrali swoj膮 艣cie偶k臋 edukacyjn膮, czasem zawodow膮, by mogli albo douczy膰 si臋 konkretnych, praktycznych umiej臋tno艣ci – kt贸rych niestety bardzo cz臋sto brakuje na studiach wy偶szych – albo mogli zmieni膰 ju偶 obran膮 艣cie偶k臋 zawodow膮 i zacz膮膰 prac臋 w IT. Natomiast na IT postawili艣my, poniewa偶 w danym momencie jest to najciekawsza bran偶a, dobrze p艂atna, dbaj膮ca o pracownik贸w. Natomiast wierz臋, 偶e za dekad臋 Coders Lab nadal mo偶e istnie膰, natomiast b臋dzie uczy艂o zupe艂nie innych kompetencji, kt贸rych brakuje na rynku pracy…
REDAKTOR J. KU殴NIAR: ...kt贸rych jeszcze nie znamy.
M. TCH脫RZEWSKI: Dok艂adnie. To mog膮 by膰 inne zawody, jak cho膰by project manager w IT, to jest plan na najbli偶sze lata. Ale mog膮 by膰 zawody, o kt贸rych w tym momencie w og贸le nie my艣limy, a za dekad臋 to one b臋d膮 potrzebne. My nie b臋dziemy si臋 mocno upiera膰 na tym, 偶eby zawsze i za wszelk膮 cen臋 kszta艂ci膰 programist贸w. Nie, my zastanawiamy si臋, czego brakuje na rynku pracy. Czego chcieliby uczy膰 nasi klienci? Gdzie oni dostan膮 najwi臋kszy zwrot ze swojej inwestycji, kt贸r膮 jest zar贸wno czas w艂o偶ony na edukacj臋, jak i pieni膮dze na ni膮 wydane? I gdzie ta warto艣膰 tak naprawd臋 dla nich i dla pracodawc贸w tkwi?
REDAKTOR J. KU殴NIAR: Teraz wracam do swojego pytania sprzed chwili i my艣l臋, 偶e ono gdzie艣 w swoich za艂o偶eniach mog艂o by膰 niesprawiedliwe, cho膰 nie powinno: 偶e wydaje nam si臋, w jakiej艣 takiej masie nies艂usznej, 偶e coder, ten, kt贸ry jest specem od IT, to nie potrafi m贸wi膰, nie potrafi zaprezentowa膰 swojej idei, potrzebuje t艂umacza swojego. To te偶 si臋 zmienia, prawda?
M. TCH脫RZEWSKI: Tak, bardzo. No pierwszym przyk艂adem jest to, 偶e bardzo ro艣nie liczba os贸b, kt贸re uczy si臋 programowania, kodowania. I tak jak lata temu byli to… geekowie, mo偶e tak powiedzie膰 – i oni si臋 nigdy nie obra偶ali za to s艂owo – wi臋c byli mocno sfokusowani na tych technicznych umiej臋tno艣ciach, natomiast posiadali zwykle i w wi臋kszo艣ci – bo tutaj nie mo偶na te偶 uog贸lnia膰 do wszystkich os贸b – mniej umiej臋tno艣ci mi臋kkich, to w ostatnich latach to si臋 bardzo mocno zmienia. R贸wnie偶 dzi臋ki bootcampom programistycznym, kt贸re kszta艂c膮 ludzi, cz臋sto w okolicach trzydziestki, kt贸rzy sko艅czyli zupe艂nie inne studia, maj膮 inne do艣wiadczenie 偶yciowe, biznesowe i posiadaj膮 r贸wnie偶 tych umiej臋tno艣ci mi臋kkich zdecydowanie wi臋cej.
REDAKTOR J. KU殴NIAR: I dzisiaj, jakby popatrze膰 na umiej臋tno艣ci hard i umiej臋tno艣ci soft, to jest half-half?
M. TCH脫RZEWSKI: Nadal uwa偶am, 偶e tych umiej臋tno艣ci twardych jest wi臋cej, ale my艣l臋, 偶e taka zawsze b臋dzie praca programisty. W odr贸偶nieniu np. od project managera, kt贸ry musi posiada膰 wi臋cej umiej臋tno艣ci mi臋kkich, ale te偶 umiej臋tno艣ci podstawowe IT. Natomiast na pewno jest wi臋ksza r贸偶norodno艣膰 w tym 艣rodowisku. S膮 ludzie z bardzo r贸偶nym wykszta艂ceniem, co przydaje si臋 przy licznych projektach, jest wi臋kszy odsetek kobiet i wi臋cej os贸b, kt贸re potrafi膮 by膰 dobrymi graczami zespo艂owymi, kt贸re potrafi膮 jasno komunikowa膰 czy to swoje potrzeby w projekcie, czy dobrze porozumie膰 si臋 z klientem. Wi臋c ten odsetek na pewno ro艣nie i jest coraz wa偶niejszy.
REDAKTOR J. KU殴NIAR: Gdyby艣my popatrzyli na ciebie jako przedsi臋biorc臋 i na ciebie jako anio艂a biznesu - kt贸ra z tych r贸l jest bardziej wymagaj膮ca?
M. TCH脫RZEWSKI: Ka偶da jest zupe艂nie inna. My艣l臋, 偶e ca艂y czas zawodowo wi臋cej po艣wi臋cam si臋 jako bycie przedsi臋biorc膮. Jest rola o tyle trudniejsza, 偶e na przedsi臋biorcy, na w艂a艣cicielu zarz膮dzaj膮cym danego biznesu tak naprawd臋 k艂adzie si臋 du偶y nacisk jako na osobie decyzyjnej, kt贸ra ponosi odpowiedzialno艣膰. Nagradzana za dobre rezultaty, ale te偶 musz膮ca wzi膮膰 na barki pora偶ki ca艂ej firmy. Wi臋c my艣l臋, 偶e to jest rola trudniejsza. Jako anio艂 biznesu doradzamy komu艣, natomiast m贸wimy, po pierwsze: „Ja si臋 zawsze mog臋 pomyli膰. Ty, znaj膮c lepiej bran偶臋, b臋d膮c odpowiedzialny, mo偶esz wys艂a膰 kilku doradc贸w i wybra膰 to, co uwa偶asz, 偶e jest bardziej zgodne z tob膮, z twoj膮 firm膮. Lepiej czujesz rynek”. Wi臋c my艣l臋, 偶e bycie anio艂em biznesu jest wymagaj膮ce wi臋kszej wiedzy, dojrza艂o艣ci biznesowej, wi臋cej do艣wiadczenia 偶yciowego i biznesowego, natomiast jest tak膮 rol膮 mniej anga偶uj膮c膮 i…
REDAKTOR J. KU殴NIAR: ...bardziej podpowiadaj膮c膮.
M. TCH脫RZEWSKI: Tak. My艣l臋, 偶e na koniec jest to rola dla mnie… Osobi艣cie, ja j膮 uwa偶am za prostsz膮.
REDAKTOR J. KU殴NIAR: To zapytam i u偶yj臋 s艂owa, kt贸re nie wiem, czy jest adekwatne, ale jest to - my艣l臋 o aniele biznesu - jaki艣 rodzaj misji?
M. TCH脫RZEWSKI: Je偶eli m贸wimy o inwestowaniu spo艂ecznie odpowiedzialnym albo w przedsi臋biorstwa spo艂eczne, to s膮 przeciwie艅stwa, kt贸re cz臋sto mog膮 osi膮ga膰 zysk, natomiast zysk nie jest ich jedynym celem, to uwa偶am, 偶e jest to rodzaj misji. Natomiast nie ka偶dy anio艂 biznesu ma takie warto艣ci i czasem jest to po prostu walka o zwrot z inwestycji, pomna偶anie maj膮tku, kapita艂u, wi臋c to pewnie zale偶y od osoby.
REDAKTOR J. KU殴NIAR: Lubisz t臋 rol臋?
M. TCH脫RZEWSKI: Bardzo. Dobre sobie radz臋 i jako – mo偶na powiedzie膰 – coach, pomagaj膮c ludziom w firmie, m艂odym mened偶erom, rozwin膮膰 si臋. Tudzie偶 jako anio艂 biznesu wspieraj膮cy przedsi臋biorc贸w. Staram si臋 anga偶owa膰 w r贸偶ne projekty spo艂eczne czy to w Szkole G艂贸wnej Handlowej, z kt贸rej si臋 wywodz臋, czy w takich programach mentoringowych Polskiego Funduszu Rozwoju, w kt贸re jestem od kilku lat zaanga偶owany, czy w fundacj臋 Mo偶esz i Ty, kt贸r膮 powo艂a艂o Coders Lab kilka lat temu.
REDAKTOR J. KU殴NIAR: Cofnijmy si臋, Marcin, jeszcze do twoich pocz膮tk贸w. I teraz: pami臋tasz siebie wchodz膮cego w ten przedsi臋biorczy rynek. Dzisiaj jeste艣 mentorem, nauczycielem dla tych, kt贸rzy pojawiaj膮 si臋 po latach, w tym samym miejscu. To jest fajne pokolenie?
M. TCH脫RZEWSKI: My艣l臋, 偶e tak. To jest bardzo ciekawe pokolenie, bardziej indywidualistyczne. Od pocz膮tku zdobywaj膮ce wiedz臋 z internetu, bardziej mi臋dzynarodowe przez to, mog膮ce si臋ga膰 z r贸偶nych 藕r贸de艂. Du偶o wi臋cej ucz膮 si臋 z film贸w, podcast贸w, wi臋c inne metody. Tak naprawd臋 oni cz臋sto na studiach tak mocno nie korzystali z podr臋cznik贸w, jak moje pokolenie. Ja, zaczynaj膮c studia w roku 2004, pami臋tam, 偶e wszyscy uczyli艣my si臋 z podr臋cznik贸w i kserowali艣my od siebie notatki tu偶 przed sesj膮, wi臋c powiedzmy raz na p贸艂 roku. W tym momencie wszystko jest online鈥檕we i tak naprawd臋 my艣l臋, 偶e punkty ksero znikn臋艂y ju偶 bezpowrotnie.
REDAKTOR J. KU殴NIAR: Twoje top 5 dla tych, kt贸rzy chcieliby zacz膮膰 w艂asny biznes, jako anio艂a biznesu, ale przedsi臋biorcy, to co? Co jest najwa偶niejsze?
M. TCH脫RZEWSKI: Je偶eli chodzi o przedsi臋biorc臋, to w pierwszej kolejno艣ci: zdoby膰 do艣wiadczenie w bran偶y, kt贸ra was interesuje oraz w typie sp贸艂ki, wielko艣ci sp贸艂ki, kt贸r膮 sami chcieliby艣cie mie膰 w przysz艂o艣ci. Wi臋c uczy膰 si臋 od kogo艣, kto przeby艂 tak膮 drog臋. Druga sprawa: dobrze przygotowa膰 si臋 teoretycznie. Wi臋c czyta膰 ksi膮偶ki o przedsi臋biorczo艣ci, startupach, nowoczesnych modelach biznesowych, marketingu sprzeda偶y. Ale nie tylko ksi膮偶ki, tak samo s艂ucha膰 podcast贸w, najnowszych reporta偶y, fajnych tutoriali na YouTube鈥檌e. My艣l臋, 偶e jest masa darmowej wiedzy, z kt贸rej mo偶na skorzysta膰. W trzeciej kolejno艣ci: by膰 obecnym w bran偶ach, kt贸re s膮 zgodne z tym, co lubicie, czym si臋 interesujecie, poniewa偶 bycie przedsi臋biorc膮, to te偶 bycie ekspertem w swojej dziedzinie. Wsp贸艂pracowa膰 z lud藕mi, z kt贸rymi macie podobn膮 chemi臋, system warto艣ci, poniewa偶 to zwykle jest przygoda na lata. Je偶eli opieramy si臋 tylko na tym, 偶e dobrze p艂acimy, to tak naprawd臋 ten pracownik nigdy nie b臋dzie lojalny i nie b臋dzie si臋 tak mocno anga偶owa艂. Chodzi o to, 偶eby team czu艂, 偶e chce pracowa膰 w danej firmie. To nie zawsze musi by膰 misja, bo to jest mocne s艂owo, natomiast wa偶ne, 偶eby pracownicy i firma, przedsi臋biorca, chcieli tworzy膰 co艣 razem, mie膰 jaki艣 wsp贸lny cel. Je艣li za艣 o anio艂a biznesu, to zanim zacznie si臋 pierwsze inwestycje – poniewa偶 to cz臋sto jest ciekawe i poci膮gaj膮ce – r贸wnie偶 dowiedzie膰 si臋 o tej roli, zastanowi膰 si臋, jakich b艂臋d贸w nale偶y unika膰, porozmawia膰 lub pos艂ucha膰 wywiad贸w z bardziej do艣wiadczonymi osobami. Ja sam wiem, 偶e pierwszych b艂臋d贸w bym nie pope艂ni艂, gdybym t臋 lekcj臋 lepiej odrobi艂. Ale te偶 jest wiele ciekawych organizacji biznesu anio艂贸w, przedsi臋biorc贸w, gdzie ta wymiana do艣wiadcze艅 jest prostsza.
Prowadz膮cy

Multiinstrumentalista. W艂a艣ciciel Ku藕niar Media. Jego do艣wiadczenie radiowe, prasowe, sceniczne i telewizyjne, pomaga w 艣wiecie budowania marek osobistych. Wsp贸lnie z klientami rozwija ich wizje i nadaje kszta艂t. Buduje nowe platformy dla relacji z odbiorcami, szkoli i inspiruje.
Go艣膰 podcastu
