Psychologia online. Jak szukać wsparcia?

Koronawirus spowodował, że wiele podejmowanych przez nas aktywności, przenieśliśmy do świata wirtualnego. Zresztą, kiedy pomyślimy sobie np. o wyzwaniach, które dotyczą funkcjonowania we współczesnym świecie, możemy pomyśleć o nich niejako jak o planowaniu tajnej operacji CIA za każdym razem, kiedy planujemy wyjście do sklepu, odwiezienie dziecka na zawody, zajęcia, może podejmowanie innych rodzajów aktywności. Dlatego, że wszystko wydaje się być obarczone pewnym ryzykiem, musimy pomyśleć tak wielu czynnikach, o których nie myśleliśmy do tej pory. I siłą rzeczy, aby oszczędzić sobie niejako tego wysiłku, który jest bardzo, ale to bardzo eksploatujący, a z drugiej strony: po to, aby dać sobie większą szansę komfortu funkcjonowania i móc w ogóle robić więcej rzeczy we współczesnym świecie, właśnie przenosimy się do sfery online. Wiele z nas poznało sposób działania platform, takich jak Zoom, Teams, a hasłem roku będzie zapewne „masz wyciszony mikrofon” albo „jesteś zmutowany”, co wcale nie oznacza, że mówimy tutaj o jakiejkolwiek mutacji genetycznej. Chociaż zarówno wspomniane platformy, jak i wiele usług już wcześniej funkcjonowało w świecie online, bliższe stały nam się dopiero teraz. Dotyczy to także właśnie usług psychologicznych i psychoterapeutycznych. Z jednej strony: to społeczeństwo otworzyło się bardziej, zdecydowanie, na korzystanie z konsultacji wideo. Z drugiej strony natomiast: coraz więcej specjalistów decyduje się taką formę pomocy proponować. Tak się składa, że nie dla wszystkich forma ta jest obca. Do tej pory właśnie m.in. psychologia sportowa korzystała z pracy online w sposób znaczący i powiedziałabym nawet intensywny, właściwie od momentu, kiedy coraz więcej zaczęło pojawiać się takich stabilnych łączy internetowych i stabilnych sieci. Wynika to m.in. ze specyfiki podejmowanej działalności, ze specyfiki funkcjonowania w sporcie, chociażby z uwagi na intensywne podróże związane z tym, że sportowiec i psycholog nie zawsze mogą być w jednym miejscu. Powiem więcej: nie zawsze znajdują się w tej samej strefie czasowej, co odczuwam często boleśnie na własnej skórze. I wreszcie: chociażby psycholog, który z reguły nie uczestniczy tak intensywnie w życiu sportowca. Mój system pracy chociażby z Igą Świątek jest pod tym względem wyjątkowy. Z reguły, w przypadku większości pozostałych sportowców, z którymi współpracuję, ten kontakt pozostaje ograniczony, on jest rzadszy i właśnie tutaj bardzo pomocna jest ta forma online. Psychologia sportowa bardzo umiejętnie – powiedziałabym – z tej formy korzysta, także na poziomie chociażby konsultowania się czy komunikowania się za pomocą komunikatorów internetowych. Natomiast usługi psychologiczne online dostępne są powszechnie już od jakiegoś czasu. Bardzo ważne są także dla innych obszarów funkcjonowania i dla innych grup społecznych, nie tylko dla sportowców. Zdecydowanie do tej pory intensywnie korzystały z takich usług osoby np. mieszkające za granicą, a poszukujące pomocy w języku polskim, np. osoby niepełnosprawne, czy wreszcie osoby mieszkające w małych miejscowościach czy np. na wsiach, które mają utrudniony dostęp do poszukiwania wysokiej jakości pomocy psychologicznej czy do znalezienia wysokiej jakości pomocy psychologicznej czy psychoterapeutycznej. Tak się składa, że koronawirus stał się w zdecydowany sposób takim katalizatorem przemian. Okazało się bowiem, że przyswoiliśmy pewnego rodzaju badania, których całkiem sporo pojawia się już od dłuższego czasu. Badania mówiące o tym, że psychoterapia, szczególnie w nurcie poznawczo-behawioralnym, taka psychoterapia, która pomaga szczególnie osobom zmagającym się z zaburzeniami nastroju, m.in. z depresją, z zaburzeniami lękowymi czy uzależnieniami, deklaruje bardzo wysoką skuteczność właśnie, kiedy prowadzona jest w formule online, często nie odbiegającą od spotkań na żywo. Prawdą jest, że w naszej rzeczywistości bardzo długo nie wyobrażaliśmy sobie prowadzenia psychoterapii czy konsultacji psychologicznych przez wideo, korzystając z nowych technologii. Przede wszystkim dlatego, że absolutnie kluczowym elementem pracy jest tzw. relacja terapeutyczna. Ta relacja opiera się oczywiście o kontakt pomiędzy terapeutą czy psychologiem, a pacjentem, klientem, zawodnikiem i jasnym jest, że nic jej nie zastąpi. Pandemia, koronawirus i wszelkie ograniczenia z nim związane spowodowały jednak, że – krótko mówiąc – nie mamy wyjścia. I już nie tylko osoby z grup wymienionych przeze mnie wcześniej, ale właściwie my wszyscy zaczęliśmy korzystać z tej formuły online. Szczególnie, że ten obecny czas, to czas w którym zaczynamy bardzo intensywnie dbać o nasze zdrowie psychiczne. Jak więc poszukać wysokojakościowego wsparcia? Na co zwrócić uwagę? Co jest ważne? Gdzie może tkwić pułapka? I wreszcie: jakie wyzwania czyhają także na psychologów? Jak świat psychologii przyjmuje ten rozwój? O tym chciałabym trochę opowiedzieć.

Dynamiczny rozwój świadczenia usług psychologicznych, psychoterapeutycznych w sferze online jest wyzwaniem, oczywiście dla pacjentów, dla społeczeństwa – o czym opowiem za chwilę – ale stanowi także dosyć istotne wyzwanie dla specjalistów, którzy w ten świat wchodzą. Warto na pewno opowiedzieć o tym, jak podchodzi do tego najważniejsza i najbardziej prężnie działająca organizacja psychologiczna na świecie, więc Amerykańskie Towarzystwo Psychologiczne. Otóż APA, a więc Amerykańskie Towarzystwo Psychologiczne, powołało specjalny zespół do spraw innowacji w opiece zdrowotnej, który ma za zadanie pracować w obszarze digitalizacji usług psychologicznych i psychoterapeutycznych. Coraz częściej uważa się bowiem, że w najbliższych latach będą one stanowić ważny element popularyzacji usług psychologicznych. I tutaj tak naprawdę możemy zastanowić nad tym, że nawet kiedy ograniczenia związane z pandemią miną, a koronawirus przestanie w tak istotny sposób wpływać na nasze funkcjonowanie, to praca online będzie bardzo ważna chociażby dla popularyzacji psychologii i dbania o zdrowie psychiczne w krajach rozwijających się czy właśnie na obszarach wiejskich, tam, gdzie brakuje dostępu do stacjonarnej pomocy. Społecznie więc i w ramach edukacji psychologicznej, ten wątek także jest bardzo ważny. Okazuje się więc, że coraz więcej specjalistów z pełną świadomością angażuje się też w pracę online. I to jest taki pierwszy punkt, na który warto zwrócić uwagę. Punktem drugim jest oczywiście chęć utrzymywania takiej ciągłości pracy z pacjentami czy klientami, dlatego że właśnie w realiach covidowych jest to niemożliwe z uwagi na dystans, na potrzebę izolacji, na trudności związane z przyjmowaniem gabinecie, więc przyjmowania live. Istnieje rzeczywiście kilka wyzwań dla specjalistów, z którymi mierzą się współcześnie, obecnie, świadcząc usługi online. Na pewno pierwszym jest to, o czym powiedziałam wcześniej, mianowicie: kontekst relacji z człowiekiem, kontekst relacji z pacjentem czy klientem. Nic jej nie zastąpi. Na pewno – i o tym warto mówić, warto, aby to brzmiało – nic nie zastąpi tego kontaktu na żywo. Natomiast możliwe jest takie skorzystanie z nowych technologii, żeby w maksymalnie możliwy sposób zminimalizować koszty z tym związane. A więc to są bardzo – wydawać by się mogło – prozaiczne rzeczy, począwszy od dobrej jakości połączenia, poprzez dobry kadr, poprzez odpowiednie tło nawet i komfortowe warunki pracy. Tak, aby zarówno specjalista, jak i osoba po drugiej stronie monitora mogły czuć się możliwie najbardziej komfortowo. Drugim bardzo ważnym wyzwaniem, o którym warto powiedzieć z perspektywy specjalistów, jest na pewno trudność w obsłudze nowych technologii. Nie każdy bowiem porusza się płynnie w świecie wspomnianych aplikacji, nie każdy czuje się sprawnie i komfortowo mówiąc do kamery, do drugiej osoby, która siedzi po drugiej stronie ekranu. Na pewno więc dla wielu specjalistów jest to taki moment – powiedziałabym – w którym pojawia się dosyć istotne wyzwanie zawodowe. Wiemy o tym z własnego doświadczenia, że wiele osób nie czuje się komfortowo pracując online. Są także specjaliści, którzy świadomie wybierają, aby tego nie robić. Powiem więcej: w psychoterapii są też niektóre nurty terapeutyczne, które generalnie nie funkcjonują najlepiej w sferze online i to także może być potencjalna przeszkoda. Natomiast rzeczywiście – tak jak wspomniałam we wstępie – wszystkie usługi w tej chwili, przecież nawet usługi medyczne czy fizjoterapeutyczne na pewnym etapie lockdownu, świadczone były online. Choć brzmi to być może dziwnie, nienaturalnie i futurystycznie, to fizjoterapeuta siedzący przed monitorem potrafił instruować pacjenta, w jaki sposób może się rozciągać czy jakie ćwiczenie może wykonać po to, aby oddziaływać terapeutycznie na ciało. Psychologia próbuje nadążyć za po pierwsze: trendem, a po drugie: potrzebą świata, jak i inne obszary naszego funkcjonowania. I właśnie odpowiedzią na to jest zwiększone korzystanie z usług online. Temu korzystaniu towarzyszy stosunkowo dużo stereotypów, takich, które stopniowo znikają i zostają obalone. Tak jak powiedziałam wcześniej: istnieje coraz więcej badań, które prowadzi nie tylko Amerykańskie Towarzystwo Psychologiczne czy też inne organizacje zawodowe, ale także niezależne instytuty czy uniwersytety, pokazujące, że konsultacje psychologiczne, niektóre nurty psychoterapii mogą być naprawdę bardzo skuteczne czy wręcz na równi skuteczne do pracy z pacjentem na żywo. To jest na pewno bardzo dobra informacja. Myślę też, że taka, która coraz większą rzeszę specjalistów może zachęcać do tego, aby właśnie te usługi online włączać w praktykę, w pracę. To niewątpliwie będzie przyczyniało się do zwiększania nie tylko świadomości społecznej, tego, że rola psychologii w dbaniu o dobrostan jest istotna, ale także będzie pomagało w bardzo istotny sposób zapewnianiu ciągłości wysokiej jakości pracy w wielu, ale to w wielu przypadkach. Od dawna powtarzamy, że do grup, które korzystają ze wsparcia online, takich jak sportowcy, jak ludzie biznesu, jak osoby mieszkające za granicą, dołączali także ci, którzy nie posiadają wysokojakościowego wsparcia stacjonarnego w miejscu swego zamieszkania. To wiąże się oczywiście z kilkoma kwestiami. Po pierwsze: ważna jest świadomość tego, w jaki sposób zweryfikować czy dany specjalista świadczy wsparcie w wysokiej jakości. Kwestia druga: gdzie go szukać? O ile w kwestii poszukiwania wsparcia wysokiej jakości, rozróżnienia tego, czym jest psychologia, psychoterapia czy psychiatria, chciałbym porozmawiać szerzej w osobnym odcinku z gościem, o tyle dziś chciałabym skupić się właśnie na korzystaniu ze wsparcia psychologicznego online, także z perspektywy pacjenta, klienta.

Teraz więc kilka zdań na temat tego, w jaki sposób zacząć i kilka praktycznych wskazówek dotyczących tego, w jaki sposób z pomocy online korzystać. Bardzo zależy mi na tym, aby w tym odcinku to wybrzmiało, dlatego właśnie, że forma ta jest coraz bardziej powszechna, coraz bardziej popularna, a jednocześnie ciągle budzi wiele obaw w przypadku wielu z nas. Trochę więc odczarowując, trochę więc być może dając drogowskazy tym, którzy szukają, chciałabym opowiedzieć o 4 elementach, które są ważne na samym początku. Pierwszym na pewno jest wybór specjalisty. Skoro online, mamy więc dostęp do dużo szerszego wachlarza specjalistów niż w przypadku korzystania z pomocy stacjonarnej. Warto decydować się na pewno na placówki czy specjalistów z doświadczeniem. Dużą pomocą czy zaletą często bywa szukanie właśnie w placówkach, które posiadają dosyć duże zespoły psychologów, psychoterapeutów, różnych specjalności. Oczywiście, warto, należy wręcz – powiedziałabym – zapytać, kiedy wybieramy, czy dany specjalista prowadzi konsultacje online. Ciągle nie jest to reguła, z powodów, o których powiedziałam powyżej. Drugą bardzo ważną rzeczą jest zadbanie o to, abyśmy trafili do specjalisty, który po pierwsze: posiada prawo wykonywania zawodu. A więc: w przypadku psychologa – ukończył studia psychologiczne, ewentualnie studia podyplomowe, kursy czy szkolenia, a w przypadku psychoterapeuty – ukończył czteroletnią szkołę psychoterapii w wybranym nurcie. To jest bardzo, ale to bardzo istotne, dlatego że paradoksalnie w sferze online, nieco trudniej nam jest zweryfikować takie kompetencje. Dlatego państwo, jako osoby, które trafiają do specjalisty, macie pełne prawo zadać pytanie o wykształcenie, o kompetencje danej osoby. To absolutnie zmniejsza ryzyko trafienia do kogoś, kto mógłby okazać się niekompetentny lub właśnie nie posiadać prawa wykonania zawodu. Kolejną bardzo ważną kwestią, istotną na samym początku, kiedy podejmujemy chęć odbycia takiej konsultacji online, jest rozważenie komfortu funkcjonowania w świecie nowych technologii. Ważne jest odpowiedzenie sobie na pytanie: czy czujemy się relatywnie komfortowo, rozmawiając za pośrednictwem wideo? Tak, jak opowiadałam o tym w kontekście specjalistów: czy czujemy się dobrze, mówiąc do osoby, która będzie siedziała po drugiej stronie ekranu? Na pewno warto rozważyć także kwestie techniczne: czy użyjemy słuchawek, czy nie? Warto ustalić, w jakim pomieszczeniu będziemy rozmawiać. To jest ważne przede wszystkim dla naszego komfortu, takiego poczucia prywatności i tego, że rozmowa, którą będziemy prowadzić, nie będzie słyszana przez inne osoby. Kwestia techniczna, kolejna, czyli sprawdzenie parametrów i łącza. Prawdą jest, że jeżeli to pacjent, klient będzie miał problemy techniczne na poziomie łączenia się, specjalista nie będzie w stanie w żaden sposób temu zaradzić. Nie jest bowiem informatykiem, specjalistą w zakresie sieci, jest specjalistą z innego obszaru. To powoduje, że znowu, po pierwsze: także dla komfortu, ale także komfortu takiego czysto formalnego, warto jest upewnić się, że mamy stabilne łącze.

Warto pamiętać o tym, aby unikać publicznych sieci wi-fi, aby – tak jak powiedziałam – mieć poczucie czy przekonanie, pewność, że sesja nie będzie nagrywana przez żadną osobę. Jest to związane oczywiście z prywatnością. To kwestie ważne technicznie, które czasami budzą wątpliwości niektórych osób. Na pewno jednak na takim bardzo podstawowym poziomie, korzystając z zabezpieczonej sieci wi-fi, korzystając z platformy, która posiada dedykowany link, hasło do danego łącza, pokoju, połączenia, to jest coś, co bardzo sprzyja prywatności. Oczywiście, zdaję sobie sprawę z tego, że specjaliści zajmujący się prywatnością w sieci, mogliby tutaj wiele dać od siebie. Natomiast z praktycznej perspektywy na linii relacji psycholog-klient, pacjent, zachęcamy do tego, aby właśnie w ten podstawowy sposób o to bezpieczeństwo w sieci zadbać. Upewnijmy się, że sesja nie będzie nagrywana. Warto – i można – zapytać specjalistę o to, czy chce to zrobić i poprosić czy przestrzec, że nie, upewnić się, że nie nagrywa. To oczywiście nie jest standardem, w większości przypadków się nie dzieje, niemniej właściwie wszystkie takie zalecenia podają ten punkt, pozwoliłam więc sobie tutaj go zawrzeć. Mówi on właśnie o tym, żeby upewnić, że tego rejestrowania rozmowy nie ma. Zresztą Amerykańskie Towarzystwo Psychologiczne właśnie na swojej stronie internetowej podaje kilka wskazówek i ta znajduje się także wśród nich. Co do komfortu: zdecydowanie warto unikać jest dystraktorów, wszelkich rozpraszaczy. Wyłączyć więc powiadomienia w telefonie, wyłączyć wszelkie urządzenia – tak jak powiedziałam wcześniej – upewnić się, że mamy prywatność w pomieszczeniu. Ten czas spędzony przed monitorem, spędzony online, to jest czas dla nas. Warto pamiętać o tym, że on ma mieć trochę inną dynamikę i specyfikę niż np. taki tzw. call biurowy, spotkanie biznesowe. Czasami – właśnie tak, jak powiedziałam – jesteśmy zmutowani i jesteśmy świadkami jakiejś rozmowy, może uczestnikami jakiegoś webinaru czy wykładu. Natomiast spotkanie z psychologiem, mimo tego, że ono odbywa się w sferze online, jest taką przestrzenią – i warto aby nią było – dla nas. Taką, w której dobrze byłoby, abyśmy byli w pełni obecni i abyśmy byli w pełni uważni na to, co trafia do nas, na przekaz. Tym bardziej, że on jest w pewien sposób ograniczony, o czym mówiłam w kontekście zadbania o tę relację terapeutyczną. Myślę, że to jest bardzo istotne.

Korzystanie z pomocy psychologicznej i psychoterapeutycznej w formule online, jest zjawiskiem i formą ciągle nową. Mamy jednak kolejny krok w kontekście digitalizacji pomocy psychologicznej, i tym krokiem są aplikacje mobilne. Tak naprawdę jest kilka rodzajów. Mamy aplikacje, która zawierają medytację, tak jak Headspace czy Calm. Mamy aplikacje, które dają możliwość trenowania umiejętności poznawczych, różnego rodzaju gry stymulujące rozwój, czyli wszystkie te, które pomagają w jakiś sposób, korzystając z nowych technologii, projektować trening mentalny. Mamy też aplikacje, coraz więcej takich się pojawia, które same w sobie dostarczają programy treningu mentalnego. Przypominają o tym, kiedy go zrobić, są tam pełne programy, które realizuje się dzień za dniem, czyli aplikacja w pewnym sensie ma stawać się – bo to jest pewnego rodzaju jej zadaniem – takim trenerem mentalnym czy może przewodnikiem dla danej osoby, która z tej aplikacji korzysta. I wreszcie: mamy aplikacje, które mają za zadanie stanowić takie platformy na początku edukacyjne, dla osób, które poszukują pomocy psychologicznej. Ale też platformy, które w ogóle służą umawianiu spotkań, są bazą dla specjalistów, psychologów, psychoterapeutów i niejako mają ułatwiać i umożliwiać bardziej skuteczne interakcje z pacjentami. Co do pierwszego rodzaju aplikacji: sama absolutnie intensywnie z nich korzystam i wplatam je na poziomie codzienności w trening mentalny zawodników, z którymi współpracuje. Bywają one bardzo pomocne, bywają też dosyć przyjemnym uatrakcyjnieniem pracy. Jeżeli chodzi o te aplikacje, które mają za zadanie w jakiś sposób wspierać trening mentalny czy programować go, tutaj już byłabym nieco bardziej ostrożna. Nie ukrywam, że ja, jako praktyk, mam takie dosyć konserwatywne spojrzenie na jednak wdrażanie na tym poziomie nowych technologii i myślę, że akurat tutaj mogłabym dzielić niejako obawy części specjalistów. Niemniej, tego rodzaju aplikacje mogą już w jakiś sposób ingerować w pewien proces, który zachodzi, w proces psychologiczny czy proces rozwoju treningu mentalnego danej osoby. No i tutaj należy odpowiedzieć sobie na pytanie, korzystając z tego typu źródeł: czy ono ma za zadanie stanowić źródło wiedzy – wtedy wszystko jest absolutnie OK, to jest bardzo wartościowe – czy może jednak ma przejmować – tak jak powiedziałam wcześniej – taką rolę trenera, przewodnika. Tutaj już zachęcam do tego, żeby zweryfikować, na ile warto jest to robić samodzielnie, a na ile warto jest jednak pamiętać o tym, że człowiek, który prowadzi taki proces, a więc psycholog, specjalista, to jest osoba bardziej adekwatna do tego, żeby być w tym miejscu i żeby kierować tym procesem. Więc biorąc pod uwagę fakt – tym bardziej – biorąc pod uwagę fakt, że dostęp do wysokojakościowej pomocy psychologicznej, dzięki formule online jest coraz lepszy, coraz prostszy, no to chyba nie ma się nad tym też – myślę – zastanawiać. To jest coś, co złapać jest – mówiąc kolokwialnie – dużo prościej. I to jest – myślę – tym bardziej wartościowy sygnał, jeżeli weźmiemy pod uwagę aplikacje, które wykorzystują sztuczną inteligencję do tego, aby już świadczyć pomoc. I to jest takie terytorium bardzo dziewicze, m.in. dlatego właśnie Amerykańskie Towarzystwo Psychologiczne powołało ten zespół do spraw innowacji w zakresie opieki zdrowotnej, który ma zajmować się digitalizacją usług, ponieważ świat psychologii jest bardzo ostrożny. Ciągle – tak jak powiedziałam – bezcennym jest żywy kontakt specjalisty z pacjentem, klientem, z człowiekiem. Ciągle jest to absolutny klucz do tego, aby pomoc psychologiczna była skuteczna. I kiedy pojawiają się aplikacje, one na początku – szczególnie w Stanach, bardzo często dotyczą pracy z osobami, tak jak wspomniałam, chorującymi na zaburzenia nastroju, czyli depresję, na zaburzenia lękowe i osoby uzależnione – mogą wspierać proces leczenia. Na pewno mogą być takim pierwszym kontaktem, który w jakiś sposób mógłby nakierować daną osobę na to, dokąd podążyć i gdzie poszukać tej stabilnej, długotrwałej pomocy. Niemniej same w sobie nie leczą. To trochę tak, jak z pewną ideą powtarzaną przez niektórych, że aktywność fizyczna leczy depresję. Jest to nieprawda. Aktywność fizyczna bardzo mocno pomaga w tym, aby korzystniej funkcjonować, wspiera proces leczenia, natomiast to psychoterapia czy oddziaływanie farmakologiczne jest tym, co leczy. To jest bardzo ważny – moim zdaniem – wniosek i bardzo ważny punkt, w którym budujemy naszą świadomość rosnącą na poziomie korzystania z nowych technologii w świecie psychologii. Tak jak powiedziałam: praca online za pomocą wideo, jest uznawana za bardzo skuteczną. Ja sama praktykuje ją niezmiernie często, właściwie codziennie. Oczywiście jeszcze częściej od momentu, kiedy pojawiła się pandemia i pojawiły się ograniczenia związane z koronawirusem. Natomiast, jeżeli rozważacie państwo korzystanie z aplikacji: tutaj bardzo zachęcam do tego, aby postrzegać je jako pewnego rodzaju źródło edukacji, ewentualnie właśnie pierwszy krok, który mógłby wskazać edukacyjnie, dokąd podążyć dalej i w jaki sposób może szukać tej wysokojakościowej pomocy czy wsparcia psychologicznego, natomiast nie uznawać za leczące samo w sobie. Bo to zdecydowany skrót myślowy, który nie pomaga w po pierwsze: skuteczności takich oddziaływań, w budowaniu tej skuteczności, a po drugie: też nie sprzyja takiemu – powiedziałabym – oddemonizowaniu tego, że psychologia w jakiś sposób nie pomaga. Ciągle bowiem ten stygmat często gdzieś się pojawia. To są takie bardzo ważne elementy, punkty, mam nadzieję kilka rad, które mogą pomóc w gąszczu poszukiwania wysokojakościowego wsparcia. Podsumowując: zdecydowanie zachęcam do tego, aby z takich form korzystać. Mówię tutaj o umawianiu się na sesje, podejmowaniu pracy online za pomocą wideo. Badania dotyczące telepsychoterapii, czyli korzystania z audio za pomocą telefonu, mówią raczej o tym, że jeżeli jest to sytuacja kryzysowa, ważna, to warto jest uznawać takie oddziaływanie za wspierające. Natomiast warto, aby to nie była podstawowa forma pracy, właśnie z uwagi na ten kontekst relacyjny, o którym powiedziałam. Jednak obraz, możliwość zobaczenia drugiego człowieka – i to mówię z perspektywy także praktyka – jest absolutnie kluczowe. Mam nadzieję, że trochę oddemonizowałam ten temat. Mam nadzieję, że będzie to wartość dodana. Mam nadzieję, że właśnie w tym dynamicznie zmieniającym świecie, ten podcast, ta audycja pokaże wam, że warto jest korzystać z pomocy online, że warto jest poszukiwać i przede wszystkim, że można znaleźć wsparcie wysokojakościowe osób, takich, które dbają o absolutnie każdy aspekt etyki i profesjonalizmu z tym związanego.