Słowa, których nie używają Polacy

O. PIETRYKIEWICZ: Dzisiaj bohaterami podcastu English PRO są zwroty, które trzymam na półce nazywanej przeze mnie: „językowym kijem przez szmatę”. Już tłumaczę, dlaczego tak. Jeśli chodzi o język biznesowy, to mam całe strony notatnika zapisane wyrażeniami i słówkami, które towarzyszą wydarzeniom biznesowym na całym świecie, tylko nie w Polsce. Razem z Jarkiem na pewno nie chcemy, żeby Polska była behind the times – czyli zacofana – w kwestii profesjonalnych sformułowań usprawniających komunikację.

O. PIETRYKIEWICZ: Dlatego właśnie warto się uczyć języka angielskiego, bo to jest tak piękny język.

O. PIETRYKIEWICZ: Tak. Zwroty te potrafią być odrobinę nieintuicyjne dla Polaków, natomiast są używane przez cały świat biznesu – od Szanghaju po Nowy Jork. No, z przerwą na Warszawę. Coś jest takiego w tych zwrotach, że u nas nie idą. Jednym z nich jest: „on the ball” – powtórz, Jarek.

O. PETRYKIEWICZ: Dlatego wybrałam to słówko jako pierwsze. Czyli: „on the ball” – „być skupionym, być w dziele” i mam nadzieję, że przez następne 30 minut to wy będziecie on the ball. Tak, żeby za chwilę wyjść na spotkaniu po angielsku i błysnąć sformułowaniami, które dzisiaj bardzo chciałabym wam pokazać. Ale żeby nie było nudno, to dzisiaj jedziemy na początek z bezą, a nie z serniczkiem.

O. PIETRYKIEWICZ: Jarek…

O. PIETRYKIEWICZ: Pierwsze słówko, czy pierwszy idiom, to jest: „in nutshell”.

O. PIETRYKIEWICZ: Jarek, po kongijsku – no oczywiście, że po angielsku!

O. PIETRYKIEWICZ: Nie. Łączymy to, robimy blending troszeczkę: „in a nutshell”. Umiejętność zgrabnego podsumowania dłuższej wypowiedzi czy prezentacji to jeden z nieodłącznych elementów nauki języka angielskiego w biznesie. Pisząc ten tekst, siedzę w mojej ulubionej kawiarni w Gdyni i jem bezę cytrynową z orzechami. Jest to absolutnie kluczowa informacja z powodu tychże właśnie orzechów. Podsumowanie wypowiedzi i orzechy idą hand in hand – że tak powiem po biznesowemu. A chodzi mi o genialny zwrot: „in a nutshell”. Tym zwrotem możemy rozpocząć każde podsumowanie. W języku polskim to po prostu: „w skrócie”, „krótko mówiąc” lub „w pigułce”. Z tym, że zamiast pigułki mamy orzechy, więc chyba nie myśleliście, że darowałabym sobie taki zwrot.

O. PIETRYKIEWICZ: Szybko ci poszło… Przyjrzyjmy się teraz następującym przykładom: In a nutshell, english translation to „beza” is „meringue”. In a nutshell, we achieved success. In a nutshell, I deeply enjoy working with Olga.

O. PIETRYKIEWICZ: Jest to wyrażenie, które zwykle używamy na początku zdania i zaraz po nim stawiamy przecinek. Dzięki temu zwrotowi, połowa sukcesu z podsumowaniem wypowiedzi jest za nami, ponieważ zrobiliśmy profesjonalne wprowadzenie, użyliśmy dynamicznego idiomu i teraz możemy powiedzieć 1-2 zdania do zakończenia. „In a nutshell” da wam pewność siebie do wyrażenia swojego zdania, ale przede wszystkim pokaże, że umiecie w Business English.

O. PIETRYKIEWICZ: Jarek… Kolejny zwrot: „put in the picture”. Put in the picture to zwrot, który zawsze ciężko mi wytłumaczyć na zajęciach, taka moja nauczycielska pięta achillesowa. Dlatego mam nadzieję, że teraz pójdzie mi lepiej. Jeśli chcecie kogoś wdrożyć lub objaśnić temat i sytuację, to wtedy właśnie mówimy: let’s put him in the picture. He was absent, let’s put her in the picture.

O. PIETRYKIEWICZ: Dokładnie, „Wprowadź ją w temat”, „Powiedz jej, co się działo, kiedy jej nie było”.

O. PIETRYKIEWICZ: No, ale teraz ty.

O. PIETRYKIEWICZ: Super, pięknie. Jest to bardzo prosty zwrot, dzięki któremu nie musimy tworzyć długich zdań wyjaśniających, tylko posługujemy się konkretnym: „let’s put him in the picture”. Polacy, w ogóle mam wrażenie, trochę boją się takich naturalnych zwrotów ze słowem „picture”, ponieważ tak bardzo kojarzą je z obrazkiem, że nie potrafią tego oddzielić. A przecież „picture perfect” np. oznacza, że coś jest idealne i doskonałe. W biznesie możemy komuś powiedzieć, że „this report is picture perfect, well done”. Świetna, krótka i bardzo responsywna pochwała. Jarek, spróbujesz?

O. PIETRYKIEWICZ: A tak bardziej z werwą?

O. PIETRYKIEWICZ: No, bolało?

O. PIETRYKIEWICZ: Ja bym chciała coś takiego usłyszeć od swojego szefa, nie wiem jak ty.

O. PIETRYKIWIECZ: Super. Wracając do frazy „put in the picture” pamiętajcie, że możecie zrezygnować z czasownika „put” i zostać przy samym „in the picture”, „to be in the picture”. I wasn’t listening, but I am in the picture. I was absent last time, but now I am in the picture. To jest rewelacyjny zwrot, całkowicie zaniedbany na polskim rynku biznesowo-językowym. So…

O. PIETRYKIEIWCZ: Super.

O. PIETRYKIEWICZ: Jarek, wierz mi, że ludzie zrozumieją. Naprawdę. To, że ty tak nie mówisz, to nie znaczy, że świat tak nie mówi. Właśnie o tym jest ten odcinek.

O. PIETRYKIEWICZ: Kolejny zwrot to „face adversity”. Jako nauczyciel, w tej chwili głównie online, problemy techniczne zawsze staram się brać na klatę. Ja jestem odpowiedzialna, to mój internet leży, generalnie uczeń ma mieć zero stresu z tym. Bardzo lubię to powiedzenie: „face adversity” i po polsku: „Brać na klatę”.

O. PIETRYKIEWICZ: Poczekaj chwilę, zaraz do tego dojdziemy.

O. PIETRYKIEWICZ: Wracając do „Brać na klatę”. W języku biznesowym, w tym celu, upodobaliśmy sobie inną część ciała. Tutaj „twarzujemy” problemy, czyli „face adversity”. Oczywiście nie używając słowa „problem”. Co ciekawe, jeśli chodzi o nieużywanie słowa „problem”, to słyszałam, że w piątkowym poranku Radia TOK FM jeden z redaktorów użył słowa „setbacks” w audycji.

REDAKTOR J. KUŹNIAR: Czyli co, poradzimy sobie choćby nie wiem, jaki burdel był w tym projekcie?

REDAKTOR J. KUŹNIAR: Uwierzyli nam.

REDAKTOR J. KUŹNIAR: Poczekaj, ponieważ jest ten hałas za studiem, który nas irytuje strasznie, ale w ogóle się tym nie przejmujemy – we face adversity because of this…?

REDAKTOR J. KUŹNIAR: Super. Właśnie dlatego są ci ludzie tutaj, żebyś mogła pięknie się popisać, jak ty potrafisz to w kontekst ładnie włożyć.

REDAKTOR J. KUŹNIAR: Chcę to przetłumaczyć słuchaczom, ale myślę, że są w tym lepsi ode mnie.

REDAKTOR J. KUŹNIAR: Deal with that.

REDAKTOR J. KUŹNIAR: Face adversity. No, prawie jak czempion.

REDAKTOR J. KUŹNIAR: Ja już widzę kolejne słówko, więc czempion właśnie się wyprowadza ze mnie, uwaga.

REDAKTOR J. KUŹNIAR: No nie brzmi jakoś…

REDAKTOR J. KUŹNIAR: Co, że „you are so thoughtful english teacher”?

REDAKTOR J. KUŹNIAR: Nie. Albo oni, albo ja.

REDAKTOR J. KUŹNIAR: I’m not thoughtful.

REDAKTOR J. KUŹNIAR: „clever”…

REDAKTOR J. KUŹNIAR: Nie no, super. You are so thoughtful english teacher. Uwaga, uwaga, uwaga: czas na piłkę nożną w naszym dzisiejszym podcaście.

REDAKTOR J. KUŹNIAR: Po ile ten „Focus”? Wyobraź sobie, że jesteś na giełdzie samochodowej. „Po ile ten pana Fokus?”. Nikt ci tego nie sprzeda.

REDAKTOR J. KUŹNIAR: You are so thoughtful. Back to „on the ball”…

O. PIETRYKIEWICZ: Absolutnie. Czy mylicie go często z „off”?

O. PIETRYKIEWICZ: Ależ absolutnie, bez dwóch zdań. Więc jak wyjść z tej językowo-niekorzystnej sytuacji? Zastąpić „focus on” idiomem – i to najlepiej krótkim, sportowym, mocnym i ciekawym. Takim, który zostanie wam w pamięci na zawsze. Przetestowałam na moich uczniach i jestem zachwycona. Każdy z nich w tej chwili obudzi się w środku nocy i powie „at work, I am on the ball”.

O. PIETRYKIEWICZ: Yes. Mnie ten idiom kojarzy się przede wszystkim z jedną z fabryk pod Lublinem, gdzie miałam przyjemność pracować jako tłumacz. To był pierwszy raz, kiedy na oczy widziałam tak zautomatyzowaną linię produkcyjną. Przepraszam, za ten off-topic, ale do dzisiaj, jak ją wspominam, to po prostu mam łzy w oczach. Ale „on the ball” – ten idiom wam powinien się kojarzyć z byciem sfokusowanym, skoncentrowanym i wg jednego ze słowników „alert to new ideas and trends”. Ten idiom sam się prosi, żeby go zapamiętać i używać na spotkaniach i w trakcie rozmów rekrutacyjnych. Co więcej: poprzez użycie słowa „ball” – czyli „piłka”, oczywiście – ten zwrot ma w sobie coś motywującego i bardzo optymistycznego. Dlatego jestem pewna, że odbiór będzie co najmniej pozytywny. Popatrzmy teraz na te przykłady: „I am always on the ball”, „It will be a tough project, we have to be on the ball”.

O. PIETRYKIEWICZ: Ale poczekaj, bo teraz przechodzimy do czasownika. To JEST bardzo krótki czasownik: „gain”.

O. PIETRYKIEWICZ: Gain. Jako filolog amerykański, jestem bardzo oddana czasownikowi „get”, który w połączeniu z wieloma innymi słowami tworzy bardzo ciekawe biznesowe wyrażenia np. „I have to get going”, czyli „muszę spadać” lub „zawijać się z tego spotkania”. Pamiętajcie też, że w American English, „get” ma nieco inną odmianę: get, got, gotten. Trzecia forma, to właśnie „gotten”. Ale nie o „get” teraz chciałam, chociaż też na „g”. W biznesie w wielu miejscach możemy zastąpić „get” świetnym słowem „gain”. Znowu: jest słówko, którego – moim zdaniem – Polacy niesłusznie się obawiają. Mam wrażenie, że to dlatego, że nie znają kolokacji z tym słowem. Ja zawsze powtarzam, że słówek – szczególnie tych biznesowych – uczymy się w kontekście. I będę to powtarzać do znudzenia, tak, żeby wam to zostało na wieki wieków – kontekst. „Gain” to nic innego, jak „zbierać”, „zyskiwać”, „znajdować”, „zarabiać” lub „wywalczyć”. Z czego oczywiście dwa pierwsze tłumaczenia, czyli „zbierać”, i „zyskiwać” są najbardziej trafne. I tak, przy użyciu słowa „gain” możemy powiedzieć choćby: „gain experience”, „gain knowledge”, „gain support” i „gain access”.

O. PIETRYKIEWICZ: Tak po prostu. Niestety, słowo to jest również używane w niebiznesowym, bardzo przykrym kontekście, mianowicie „gain weight”, czyli „przybierać nieco na wadze”. W tym podcaście jednak nie poruszamy takich smutnych tematów.

O. PIETRYKIEWICZ: Właśnie z racji zainteresowaniem jego autorki, absolutnie nie poruszamy takich smutnych tematów. Dlatego czasownik „gain” to przede wszystkim „zyskiwanie wiedzy, doświadczenia”. Bo kiedy chciałabym przekonać Jarka… Nie, czekaj.

O. PIETRYKIEWICZ: Kiedy chciałam przekonać Jarka do własnego podcastu, to mogłam powiedzieć: „Jarek, I gain knowledge quickly and I am always on the ball”. Myślicie, że by mnie wziął? Ja myślę, że mógłby zaryzykować.

O. PIETRYKIEWICZ: No, a tutaj jednak mówimy o zyskiwaniu.

O. PIETRYKIEWICZ: No, to teraz kolejny idiom: „in two minds”.

O. PIETRYKIEWICZ: To by było „masterminds”. My jesteśmy mistrzami świata w posiadaniu zdania na absolutnie każdy temat. W słowniku poprawnej polszczyzny nie ma czegoś takiego, jak „nie wiem”, „poczekaj sprawdzę” albo „nie mam zdania” – to nie występuje w przyrodzie. Lata pracy za granicą z Niemcami, Szwajcarami, a szczególnie Francuzami nauczyły mnie, że nie ma nic złego w stwierdzeniu „let me check” albo „I don’t have sufficient knowledge regarding this matter”, czyli bardziej biznesowe podejście do wyrażenia „I don’t know”. Jeśli jesteśmy w biznesie, to z reguły nieprzypadkowo i nie ma żadnej ujmy w powiedzeniu „Nie wiem, muszę sprawdzić”. Wyrażenie, które swoim profesjonalizmem, neutralnością oraz pewnego rodzaju dyplomatycznym wydźwiękiem ratuje tego typu sytuacje, to właśnie „I am in two minds about something”.

O. PIETRYKIEWICZ: Nie, jestem undecided – jestem niezdecydowana, nie mam zdania, dopiero muszę się dowiedzieć.

O. PIETRYKIEWICZ: Ja np. jestem in two minds w sprawie, kto zostanie mistrzem NBA w tym sezonie. Po odpadnięciu Dallas Mavericks, mój estetyczny kompas mówi, że powinni to być Atlanta Hawks z Bogdanem Bogdanovićem. Wracając do meritum: jeśli czegoś nie wiemy, nie jesteśmy pewni, jesteśmy przede wszystkim niezdecydowani co do finalnej odpowiedzi, to wtedy mówimy: „I am in two minds about something”. Co ciekawe 2 kwietnia 2008 roku Barack Obama użył tego sformułowania w publicznym wystąpieniu, ale powiedział: „I am off two minds” – sprawdziłam, I did my homework, i tak, istnieją 2 wersje tego samego powiedzenia z 2 różnymi przyimkami. Oczywiście wersja „in two minds” jest daleko bardziej rozpowszechniona, ale prześledziłam wypowiedzi Obamy na przestrzeni lat i faktycznie on używa wersji z „off”, czyli „off two minds” i wszyscy dziennikarze powtarzają za nim. Dlatego hey, kim my jesteśmy, żeby poprawiać Baracka Obamę.

O. PIETRYKIEWICZ: Jarek, zawróć z tej drogi…

O. PIETRYKIEWICZ: In two minds…

O. PIETRYKIEWICZ: Przepraszam cię bardzo, ale w słowniku Cambridge twojej wersji nie ma – jest wersja Baracka, jest wersja moja, ty jesteś excluded.

O. PIETRYKIEWICZ: Kolejne sformułowanie to jest „on the ropes”.

O. PIETRYKIEWICZ: Ale ja znalazłam Obamę jako przykład używania innego rodzaju zwrotu, natomiast wierz mi, że moi uczniowie tego używają.

O. PIETRYKIEWICZ: Zacznijmy od tego, że w 2015 roku Forbes opublikował artykuł o tym, dlaczego fraza „no problem” jest paradoksalnie problematyczna w biznesie, a samo słowo „problem” zalicza się do tzw. deal killerów, czyli zbioru słów, fraz czy nawet zachowań, które uniemożliwiają prowadzenie skutecznego biznesu. Od tamtego czasu z ogromną przyjemnością obserwuję, jak słowo „problem” znika z przestrzeni publicznej i zastępują je zupełnie inne wyrażenia, daleko bardziej kojarzone ze światem biznesu czy profesjonalną komunikacją. We wspomnianym wcześniej artykule dziennikarz zapytał prezesów kilku firm, dlaczego na spotkaniach czy w korespondencji unikają słowa „problem” i odpowiedzi były bardzo podobne: bo jest za mało pozytywne, za ciężkie, zniechęcające, a nawet, że tego typu słowo niesie za sobą bagaż w postaci braku sukcesu. Dlatego w swoich spółkach odeszli od tego słowa na rzecz innych alternatyw. Oczywiście mówiliśmy wcześniej o słowie „setback” – teraz czas na idiom, i to sportowy.

O. PIETRYKIEWICZ: A jak myślisz?

O. PIETRYKIEWICZ: Ponieważ rozmawiamy w tej chwili o słowie „problem”…

O. PIETRYKIEWICZ: Dokładnie tak, dziękuję bardzo. No więc jeśli już mówimy o idiomach, i to sportowych, to mamy taki nawet związany z boksem – „on the ropes”, proszę państwa. To jest odpowiedź na problem ze słowem „problem”. „To be on the ropes”, czyli mieć kłopoty, trudności, być w biznesowym potrzasku. My company is on the ropes.

O. PIETRYKIEWICZ: A to dopiero początek.

O. PIETRYKIEWICZ: Dokładnie, jest w tarapatach.

O. PIETRYKIEWICZ: Ale zobacz na kolejny przykład: we are on the ropes with this project.

O. PIETRYKIEWICZ: Nie dowozimy.

O. PIETRYKIEWICZ: Teraz czas na ciekawostkę, bo jeśli już mówimy o boksie, to jako sport amatorski boks pojawił się w programie nowożytnych igrzysk olimpijskich już w 1904 roku podczas igrzysk w Saint Louis i dokładnie wtedy ten idiom zaczął być używany na świecie. Czyli mamy tutaj dokładnie połączenie sportu i języka angielskiego – po prostu idealnie, 10 na 10.

O. PIETRYKIEWICZ: Dokładnie tak, czyli „the upside and downside of…” – omawianie zalet i wad pomysłów czy projektów. To jest tzw. bread and butter, czyli w zasadzie chleb powszedni w języku biznesowym. Przez lata dostrzegłam jednak, że nie jest to taka bułka z masłem, jak by się mogło wydawać – a bo to „pluses and minuses” czytacie jako „plusys end minusys”…

O. PIETRYKIEWICZ: Dostałam nagrania i włos mi się na głowie zjeżył…

O. PIETRYKIEWICZ: Że może się zdarzyć też taka sytuacja w postaci innych kwiatków fonetycznych w stylu „pros and cons”.

O. PIETRYKIEWICZ: Jaką ty mi robisz antyreklamę.

O. PIETRYKIEWICZ: A jak myślisz? Wady i zalety oczywiście. Dlatego kiedy ja zaczynam z uczniami cisnąć temat choćby prezentacji czy wystąpień publicznych, to natychmiast wjeżdżam z synonimami do „pros and cons”. I tutaj proszę postawić wykrzyknik przy liczbie 2 – synonimy do „pros and cons”, nie więcej. Do sukcesu i satysfakcji językowej wystarczą nam 2 synonimy w tym przypadku. Moim ulubieńcem ostatnio jest bez wątpienia fraza „the upside and downside of…”.

O. PIETRYKIEWICZ: Bo aż mnie zmroziło, jak tego słucham.

O. PIETRYKIEWICZ: Oczywiście, że tak, ponieważ jest to wprowadzenie: wady i zalety.

O. PIETRYKIEWICZ: Nie, ja proponuję „upside and downside”, gdzie oczywiście pierwsze oznacza zaletę, a drugie wadę. Tych synonimów do „pluses and minuses” jest od cholery, bo mamy oczywiście „ins and outs”, „merits and demerits”… W zaawansowanym języku prawniczym używamy „assets and liabilities”, ale to właśnie zwrot „the upside and downside of…” podbił ostatnio wszystkie magazyny biznesowe, które biorę do ręki. Dosłownie to ostatnie 2 lata sprawiły, że choćby w ostatnim odcinku WorkLife Adama Granta bodaj z 1 czerwca, ten zwrot pada aż 5 razy w ciągu 40 minut.

O. PIETRYKIEWICZ: Ale brzmi to tak dobrze, tak sprawczo i tak profesjonalnie…

O. PIETRYKIEWICZ: To nie jest długo.

O. PIETRYKIEWICZ: Dobrze, to ja cię zostawię z twoimi „prosami i consami”, a my z państwem się nauczymy, jak mówić jak profesjonalni biznesmeni. Ja nie muszę tego reklamować, bo na szczęście słuchacze mi ufają i oczywiście, jeśli mówimy o specjalistycznym angielskim, to nie możemy mylić tego zwrotu z „Upside/Downside Ratio”, który używany jest do opisania sytuacji rynkowej. Wracając do „the upside and downside of…” – ten zwrot jest też wymarzony do ćwiczenia aktywizacji języka biznesowego przed lustrem. Tak, dobrze słyszycie – przed lustrem. A tematów, na które możemy mówić, używając tego zwrotu jest multum, np. The upside and downside of Olympics in Tokyo – wady i zalety organizacji Olimpiady w Tokio, szczególnie rok później. The upside and downside of gig economy; the upside and downside of being self-employed.

O. PIETRYKIEWICZ: I tak dalej. Aż się prosi, żeby wziąć wyrażenia z tego odcinka, przemóc się i pociągnąć przed lustrem fantastyczny, profesjonalny monolog na jeden z powyższych tematów. In a nutshell, you should gain confidence, be on the ball and face this language adversity.

O. PIETRYKIEWICZ: To ja ci dziękuję, Jarek.

O. PIETRYKIEWICZ: Chyba za siebie.

O. PIETRYKIEWICZ: To może dołączymy do nich?

O. PIETRYKIEWICZ: Dokładnie tak.

O. PIETRYKIEWICZ: Bardzo to lubię i bardzo lubię ten feedback, który też dostajemy, więc jeśli tylko państwo chcieliby podzielić się z nami, to jesteśmy absolutnie na Twitterze, na Instagramie.

O. PIETRYKIEWICZ: Exactly. I bardzo dziękujemy za wszelkie słowa.

O. PIETRYKIEWICZ: Bierzemy na klatę. Face adversity.

O. PIETRYKIEWICZ: Kłaniamy się.