29.04.2021

Sztuka za tokeny

NFT – non-fungible token – to fenomen, kt贸ry przypomina pocz膮tki bitcoina: jeste艣my we wczesnej fazie rozwoju i samej technologii, i rynku token贸w sztuki. Jednak szans臋 w nich dostrzegli najwi臋ksi trendsetterzy, kt贸rzy – obok tw贸rc贸w czy spekulant贸w – s膮 ju偶 wa偶nymi graczami na tym rynku.

Swoje tokeny wypu艣cili giganci, np. Snoop Dogg i The Weeknd, czy popularni graficy. Czy na ich konta wp艂ywaj膮 z tego tytu艂u pieni膮dze i jaka to skala? Co jeszcze zyskuj膮 tw贸rcy, wypuszczaj膮c w艂asne tokeny sztuki? Po co duzi gracze na rynku digitalowym chc膮 mie膰 w swoim portfolio tokeny sztuki? I wreszcie: jak funkcjonuje blockchain i NFT? Bartek Pucek i Jaros艂aw Ku藕niar analizuj膮 fenomen token贸w sztuki w si贸dmym odcinku podcastu Technologicznie.

Czytaj wi臋cej
29.04.2021
/
Technologia

Swoje tokeny wypu艣cili giganci, np. Snoop Dogg i The Weeknd, czy popularni graficy. Czy na ich konta wp艂ywaj膮 z tego tytu艂u pieni膮dze i jaka to skala? Co jeszcze zyskuj膮 tw贸rcy, wypuszczaj膮c w艂asne tokeny sztuki? Po co duzi gracze na rynku digitalowym chc膮 mie膰 w swoim portfolio tokeny sztuki? I wreszcie: jak funkcjonuje blockchain i NFT? Bartek Pucek i Jaros艂aw Ku藕niar analizuj膮 fenomen token贸w sztuki w si贸dmym odcinku podcastu Technologicznie.

Udost臋pnij
https://voicehouse.co/odcinki/sztuka-za-tokeny/
KopiujSkopiowano

Transkrypcja

[00:00:23]

REDAKTOR J. KU殴NIAR: To s艂ynne NFT, szanowny panie Bartku, to jest chyba jeden z najczulszych skr贸t贸w 3-literowych, poza ABW i CB艢, prawda?

[00:00:32]

B. PUCEK: Non-fungible token.

[00:00:34]

REDAKTOR J. KU殴NIAR: A to jest gro藕ne?

[00:00:36]

B. PUCEK: Zale偶y, gdzie zastosowane…

[00:00:38]

REDAKTOR J. KU殴NIAR: ...o kt贸rej przychodzi do domu.

[00:00:40]

B. PUCEK: Jak w tym cytacie z… to chyba ameryka艅ski dziennikarz Mencken m贸wi艂, 偶e na ka偶dy z艂o偶ony problem istnieje odpowied藕, kt贸ra jest jasna, prosta i b艂臋dna.

[00:00:50]

REDAKTOR J. KU殴NIAR: W tym przypadku jak to jest? Bo dzisiaj, gdzie nie zerkniesz, jakiego portalu - szczeg贸lnie technologicznego - nie otworzysz, wszyscy m贸wi膮: S艂uchajcie arty艣ci, tw贸rcy, kreatorzy - nie b贸jcie si臋, wasz czas nabiera rumie艅c贸w. NFT jest czym艣 dla was. Czym?

[00:01:07]

B. PUCEK: Je偶eli ka偶dego dnia, w zasadzie miliardy zdj臋膰, piosenek, film贸w, multimedi贸w s膮 udost臋pniane w mediach spo艂eczno艣ciowych – kiedy te pliki udost臋pniamy, kopia tych plik贸w jest pobierana z naszego urz膮dzenia – czy to telefon, czy komputer – i wklejana na serwer platformy, kt贸ra dystrybuuje. To mo偶e by膰 Facebook, Twitter, YouTube TikTok, generalnie rzecz bior膮c tego typu platformy. Wi臋c mamy mn贸stwo cyfrowych rzeczy i tre艣ci, ale tak naprawd臋 nie jeste艣my ich w艂a艣cicielami. Czyli to si臋 mo偶e wydawa膰 艂atwe jako proces – po prostu wrzucamy zdj臋cia ze swojego telefonu – ale w warunkach korzystania z us艂ug tych serwis贸w, w zasadzie w wi臋kszo艣ci przypadk贸w zbywamy prawo do bycia w艂a艣cicielem tych tre艣ci.

[00:01:52]

REDAKTOR J. KU殴NIAR: Ale poczekaj, jak ja chc臋 wykorzysta膰 - nawet Martyna Wojciechowska widz臋, 偶e ona tak te偶 to robi, cho膰 nie ma ich wielu - czyje艣 zdj臋cie np. na Instagramie Goforworld i pokazujemy genialn膮 fotografi臋 sk膮d艣, no to naturalne, 偶e go oznaczamy. My jakby cytujemy go na tych prawach - wychodz臋 z tego za艂o偶enia - i pokazujemy czyje to jest. Nie mam wci膮偶 poczucia, 偶e mam prawa do tego zdj臋cia. Ja je po prostu pokazuj臋.

[00:02:17]

B. PUCEK: Prawo do tego zdj臋cia, oczywi艣cie – je偶eli kto艣 je zrobi艂, zachowuje prawo do tego zdj臋cia. Trzeba pami臋ta膰, 偶e wrzucenie tego zdj臋cia online dzisiaj, oznacza r贸wnie偶, 偶e kiedy ten plik jest przesy艂any, jego w艂asno艣膰 te偶 jest dzielona z platform膮. Poniewa偶 ta platforma mo偶e wy艣wietla膰 reklamy przy tym zdj臋ciu i tak naprawd臋 monetyzuje si臋, korzystaj膮c z okazji, 偶e to zdj臋cie buduje zaanga偶owanie, przyci膮ga oko… I mo偶emy m贸wi膰 w tym kontek艣cie zar贸wno o zdj臋ciach, ale tymi plikami mo偶e by膰 muzyka, mo偶e by膰 film. Tak naprawd臋 najprostszym sposobem my艣lenia o tym, co to jest NFT – to s膮 pliki, kt贸re 偶yj膮 na tzw. blockchainie, czyli zdecentralizowanym rejestrze, dzi臋ki kt贸rym mo偶emy wiedzie膰, zweryfikowa膰 i przypisa膰 w艂asno艣膰 danej tre艣ci do jego autora. I te NFT mo偶emy rozumie膰 jako takie unikalne aktywa cyfrowe, kt贸re mog膮 wyst臋powa膰 w wielu bran偶ach. Czyli od sztuki, ale te偶 wirtualne nieruchomo艣ci, kolekcjonerka, sport, gry, w zasadzie mo偶na powiedzie膰, 偶e to jest ka偶dy rodzaj medi贸w, kt贸ry mo偶e by膰 w jakikolwiek spos贸b stworzony, mo偶e by膰 przekszta艂cony w tzw. NFT. Sztuka, karty handlowe, GIF-y, klipy wideo, Tweety, artyku艂 – w zasadzie cokolwiek.

[00:03:46]

REDAKTOR J. KU殴NIAR: Ale tweet jako dzie艂o sztuki? Czyli taki - nie wiem - pierwszy Tweet Jacka z Twittera jest dzie艂em sztuki, bo zosta艂 sprzedany. Ale taki np. ostatni Tweet Trumpa, chyba ju偶 nie mo偶emy odszuka膰 w archiwum, bo go tam po prostu nie ma, ale zak艂adamy. Rozumiem, 偶e mo偶na by go zamieni膰 na takie NFT i wtedy to NFT to jest akcja?

[00:04:04]

B. PUCEK: Czyli mo偶e zosta膰 stokenizowany, czyli to NFT de facto jest stokenizowanym aktywem, kt贸re mo偶na kupowa膰, sprzedawa膰 i handlowa膰 nim za pomoc膮 np. kryptowalut. Czyli te tokeny niezbywalne, NFT – one umo偶liwiaj膮 tw贸rcom zachowanie w艂asno艣ci ich tre艣ci bez ograniczania rozprzestrzenia si臋 plik贸w w internecie. Bo dzisiaj ta tre艣膰 mo偶e by膰 rozprzestrzeniona w wielu miejscach, ale my tracimy nad ni膮 np. w艂asno艣膰. I w rezultacie te NFT maj膮 po prostu potencja艂 do odwr贸cenia modelu w艂asno艣ci w mediach, oferuj膮c tw贸rcom i odbiorcom i tym, kt贸rzy wytwarzaj膮 te tre艣ci, w艂asno艣膰 i dzielenie si臋 zyskiem z tego typu tre艣ci.

[00:04:50]

REDAKTOR J. KU殴NIAR: Czyli do tej pory robi艂em fajne zdj臋cie, wrzuca艂em je gdzie艣 no i cieszy艂em si臋, 偶e ludzie reaguj膮. Dzi艣 mog臋 zrobi膰 fajne zdj臋cie, wrzuci膰 je gdzie艣, za艂o偶y膰 na nie NFT i by膰 w艂a艣cicielem tego zdj臋cia i zarabia膰 na tym zdj臋ciu, bo kto艣 mo偶e je ode mnie np. chcie膰 kupi膰?

[00:05:05]

B. PUCEK: Oczywi艣cie. Ta osoba, kt贸ra np. kupi od ciebie i uzna, 偶e ma on wi臋ksz膮 warto艣膰, wi臋c kupi o jeszcze wi臋kszej warto艣ci, kolejna osoba mo偶e stwierdzi膰: To zdj臋cie ma jeszcze wi臋ksz膮 warto艣膰, albo ma mniejsz膮 warto艣膰, wtedy sprzedajesz np. ze strat膮. Ale mo偶e si臋 te偶 okaza膰, 偶e ka偶da nast臋pna osoba, kt贸ra kupuje, zwi臋ksza warto艣膰 twojego NFT, twojego dobra cyfrowego i nagle si臋 okazuje, 偶e ty jako pierwotny autor tego dzie艂a, za ka偶dym razem masz mo偶liwo艣膰 zarabiania.

[00:05:36]

REDAKTOR J. KU殴NIAR: Ale jak ZAiKS? Czyli ile razy radio wypu艣ci moj膮 piosenk臋, to ja zarabiam w艂a艣nie w ten spos贸b?

[00:05:40]

B. PUCEK: Pod warunkiem, 偶e wi臋kszo艣膰 tych organizacji w dniu dzisiejszym, o kt贸rych m贸wimy w 艣wiecie niecyfrowym – w cyfrowym zreszt膮 te偶 – s膮 po艣rednikami. To, co si臋 dzieje w przypadku NFT czy generalnie rzecz bior膮c wok贸艂 blockchaina i ruch贸w zwi膮zanych z decentralizacj膮 internetu, to eliminacja po艣rednik贸w. Czyli ta transakcja odbywa si臋 bezpo艣rednio pomi臋dzy mn膮 a tob膮 np. rejestr tej transakcji jest zapisany w blockchainie, ale nie potrzebujemy do tego po艣rednik贸w.

[00:06:11]

REDAKTOR J. KU殴NIAR: Czyli jak za艂o偶y膰 ten NFT na to zdj臋cie, kt贸re zrobi臋?

[00:06:13]

B. PUCEK: W tej chwili s膮 serwisy, kt贸re pozwalaj膮 przekszta艂ci膰 dane dobro cyfrowe w NFT i oczywi艣cie s膮 r贸wnie偶 serwisy, kt贸re s膮 przys艂owiowymi galeriami, na kt贸rych to NFT mo偶na wystawia膰 albo domami aukcyjnym, czyli miejscami, na kt贸rych mo偶na licytowa膰 tego typu dobra. Oczywi艣cie, musimy te偶 uwzgl臋dni膰 fakt, 偶e dzisiaj na fali popularno艣ci NFT, wi臋kszo艣膰 z tych d贸br cyfrowych, kt贸re tam s膮 wystawiane, w zasadzie mo偶na powiedzie膰, 偶e nie maj膮 zbyt wysokiej warto艣ci, natomiast na fali popularno艣ci tego ruchu po prostu zyskuj膮.

[00:06:53]

REDAKTOR J. KU殴NIAR: Dzi艣, jak wpiszecie sobie, szanowni s艂uchacze - do czego namawiam, nie trac膮c oczywi艣cie kontaktu z audycj膮, bo to jest bezcenne - wpiszecie sobie NFT w Googla, no to wyskoczy pierwsza rzecz: "Eminem sprzedaje kolekcj臋 token贸w NFT", "UMEK og艂asza pierwszy wyst臋p live w technologii NFT" albo "Gie艂da kryptowalut uruchamia swoj膮 platform臋 dla niezmiennych token贸w", czyli w艂a艣nie NFT. Ogromny hype jest na to.

[00:07:18]

B. PUCEK: Ogromny.

[00:07:20]

REDAKTOR J. KU殴NIAR: Czy to jest... Czy to jest podejrzane?

[00:07:23]

B. PUCEK: Sp贸jrzmy na to z dw贸ch stron. Pierwsza, to jest: czy posiadanie sztuki cyfrowej ma jak膮kolwiek warto艣膰?

[00:07:32]

REDAKTOR J. KU殴NIAR: Je艣li to jest rzeczywi艣cie warto艣ciowe i mo偶e wzrasta膰 warto艣膰 tego, to pewnie tak.

[00:07:37]

B. PUCEK: Powszechna krytyka dla tego argumentu jest nast臋puj膮ca: je偶eli przedmiot czy te偶 sztuka cyfrowa albo przedmioty cyfrowe, przedmioty kolekcjonerskie, mog膮 by膰 kopiowane, nie maj膮 one 偶adnej warto艣ci. To jest najpowszechniejsza krytyka, je偶eli chodzi o NFT. Ale je偶eli pomy艣lisz np. o obrazach i pomy艣lisz o kopiach obraz贸w, kt贸re te偶 wyst臋puj膮, to ten sam argument mo偶na w zasadzie powiedzie膰 do ka偶dego rodzaju sztuki. R贸偶nica ze sztuk膮 cyfrow膮 jest taka, 偶e skopiowanie obrazka jest du偶o 艂atwiejsze ni偶 skopiowanie obrazu. Ale warto艣膰 przypisana do danego dzie艂a sztuki, do oryginalnej wersji, kt贸rej jeste艣 w艂a艣cicielem, b臋dzie bardzo podobna albo mo偶e by膰 bardzo podobna, jak do innych bardziej fizycznych dzie艂 sztuki, kt贸re mo偶esz kupi膰. Teraz: im wi臋cej tych plik贸w, tych d贸br cyfrowych jest udost臋pnianych i ogl膮danych w sieci, tym wi臋ksz膮 warto艣膰 kulturow膮 one mog膮 zyskiwa膰. Czyli je偶eli pomy艣limy o tym jak o masowej produkcji plakat贸w albo koszulek z np. z twoj膮 podobizn膮 – wraz z rosn膮cym rozg艂osem o Jarku, koncepcja posiadania koszulki z twoj膮 podobizn膮 albo podobizn膮 kogokolwiek znanego, b臋dzie si臋 zwi臋ksza膰 i mo偶e by膰 te偶 wyznacznikiem statusu spo艂ecznego. Czyli posiadanie okre艣lonego dobra, okre艣lonego obrazu, okre艣lonego dobra cyfrowego r贸wnie偶, mo偶e te偶 by膰 wyznacznikiem pewnego rodzaju statusu spo艂ecznego. Mo偶e by膰 r贸wnie偶 rodzajem inwestycji, czyli zwi臋ksza膰 swoj膮 warto艣膰 jak膮 mo偶na uzyska膰 po sprzeda偶y p贸藕niej takiego dzie艂a – oczywi艣cie, je偶eli jego aparycja, je偶eli jego popularno艣膰, je偶eli jego odbi贸r w艣r贸d danej grupy docelowej b臋dzie atrakcyjny. Wi臋c te NFT te偶 umo偶liwiaj膮 kolekcjonerom czerpanie wi臋kszych korzy艣ci z takiego dobra, z t膮 zalet膮, 偶e ich kolekcja mo偶e by膰 swobodnie udost臋pniana. Czyli je艣li por贸wnamy to do kolekcji np. obraz贸w – ponownie – to ta kolekcja obraz贸w mo偶e wisie膰 u nas w domu, b膮d藕 mo偶e by膰 dost臋pna i udost臋pniona w muzeum. W przypadku d贸br cyfrowych, ta kolekcja mo偶e by膰 dost臋pna wsz臋dzie. Co wi臋cej: mo偶na j膮 swobodnie powiela膰. Natomiast na koniec dnia jest pytanie: kto jest w艂a艣cicielem tego dobra? W艂a艣cicielem tego dobra mo偶esz by膰 ty, jako tw贸rca danego NFT albo jego w艂a艣ciciel.

[00:10:16]

REDAKTOR J. KU殴NIAR: Bo to jest zapisane, tak jak powiedzia艂e艣. Cyfrowo jest zapisane: "Autorem tego zdj臋cia jest Ku藕niar", wi臋c, gdzie ono nie p贸jdzie, do kogokolwiek, jakiegokolwiek w艂a艣ciciela za chwil臋 - ja jednak b臋d臋 na pocz膮tku tej drogi, tak?

[00:10:27]

B. PUCEK: Tak. I pytanie: kto dzisiaj weryfikuje, 偶e dany obraz jest prawdziwy?

[00:10:32]

REDAKTOR J. KU殴NIAR: I co jeszcze?

[00:10:34]

B. PUCEK: Po艣rednik.

[00:10:36]

REDAKTOR J. KU殴NIAR: A sk膮d on to wie? Bo jak przychodzi obraz do galerii sztuki, to jest sprawdzany przez specjalist贸w, czy jest fa艂szywk膮 czy jest prawdziwkiem...

[00:10:42]

B. PUCEK: Po艣rednik贸w.

[00:10:43]

REDAKTOR J. KU殴NIAR: OK. Ale jako艣 bardziej im wierz臋, cholera.

[00:10:46]

B. PUCEK: To jest w艂a艣nie pytanie: czy jeste艣 w stanie… W przypadku NFT te偶 bardzo wa偶ny jest ten aspekt psychologiczny, czyli: czy jeste艣 w stanie uwierzy膰, 偶e dobro cyfrowe ma okre艣lon膮 warto艣膰?

[00:10:56]

REDAKTOR J. KU殴NIAR: Tak.

[00:10:58]

B. PUCEK: Cz臋艣膰 os贸b mo偶e powiedzie膰: „Tak, wierz臋 w to”, czyli wierz臋 w to, 偶e dobro wytworzone cyfrowo, mo偶e mie膰 t膮 sam膮 albo wi臋ksz膮 warto艣膰 ni偶 dobro wytworzone fizycznie.

[00:11:08]

REDAKTOR J. KU殴NIAR: Bo zobacz: s膮 galerie fotografii, gdzie kupujesz genialne zdj臋cia. Wi臋c to zdj臋cie jest zrobione - zak艂adam - cyfr膮, jest p贸藕niej wydrukowane i jest sprzedane fizycznie. Ale je偶eli ono by艂oby tylko plikiem rawowym np. no to ja mam dost臋p do Rawa, p艂ac臋 za niego i sobie takiego fotografa mam u siebie.

[00:11:29]

B. PUCEK: Zobacz jakie s膮 motywacje za posiadaniem jakiegokolwiek dobra sztuki, czy m贸wimy w formie cyfrowej, czy w formie fizycznej. Jednym z nich mo偶e by膰 dreszczyk emocji zwi膮zany z odkryciem nowego artysty. Czyli jeste艣 pierwszy, odkry艂e艣 danego artyst臋, to mo偶e by膰 grafik, to mo偶e by膰 malarz, to mo偶e by膰 piosenkarz, piosenkarka – m贸wimy tu o r贸偶nego rodzaju artystach. Drugie to jest: potencjalna warto艣膰 kulturowa danego dzie艂a, czy to fizycznego, czy cyfrowego. Czyli mo偶esz stwierdzi膰: Pierwszy Tweet Jacka Dorseya kupiony jako NFT, mo偶e posiada膰 du偶膮 warto艣膰 i wierzysz w t膮 warto艣膰. Trzeci element, podobnie jak w przypadku d贸br fizycznych, to jest status spo艂eczny, kt贸ry mo偶e wynika膰 z posiadania czego艣 unikalnego i kanonicznego. Czyli wiemy dzi臋ki NFT, 偶e jeste艣 w艂a艣cicielem danego dobra cyfrowego i dzi臋ki temu sw贸j status spo艂eczny, kt贸ry wynika z tego posiadania, jest lepszy. Kolejna rzecz, to jest perspektywa osi膮gni臋cia zysku poprzez odsprzeda偶 tego dzie艂a w p贸藕niejszym etapie. Je偶eli spojrzymy na to od tej strony, czyli od strony kolekcjonowania tych d贸br cyfrowych, to nie ma 偶adnej r贸偶nicy w podstawowych, najpopularniejszych motywacjach pomi臋dzy tym, dla kt贸rych kolekcjonowa艂by艣 fizyczny przedmiot czy fizyczne przedmioty, sztuk臋, a te dobra cyfrowe.

[00:13:09]

REDAKTOR J. KU殴NIAR: Otwart膮 mam przed sob膮 tak偶e - patrz膮c g艂臋boko w oczy Bartkowi, to oczywiste, jak przy ka偶dym odcinku - ale "Polityk臋" - jedn膮 z ostatnich. "Sztuka cyfrowa. Co to jest i dlaczego to jest takie drogie?". I zaczyna si臋 oczywi艣cie od rekordowej sprzeda偶y kola偶u Beepla na aukcji Christies za 70 milion贸w dolar贸w. No i nagle wszyscy m贸wi膮: Wow! Sztuka cyfrowa - co to jest? Dlaczego to takie drogie? Ale um贸wmy si臋: Christies daje ten lewar w postaci wiarygodno艣ci tego wszystkiego, prawda? Bo ja ju偶 przestaj臋 mie膰 w膮tpliwo艣膰. Nie martwi臋 si臋 jakimi艣 krypto-nie krypto. My艣l臋 sobie: "Christies wzi臋艂o, wezm臋 i ja".

[00:13:43]

B. PUCEK: Podobnie jest w przypadku Top Shot, gdzie partnerem jest NBA. Czyli pewne uznane brandy, uznane marki – czy to s膮 w domy aukcyjne, czy to s膮 brandy, kt贸re dzia艂aj膮 w mediach – waliduj膮 okre艣lone rozwi膮zania, je偶eli chodzi o mo偶liwo艣膰 kupowania i tworzenia NFT. Oczywi艣cie, to, o czym trzeba bardzo mocno pami臋ta膰, 偶e szczeg贸lnie dzisiaj, na fali popularno艣ci NFT, mamy r贸wnie偶 do czynienia z tym aspektem spekulacyjnym, dla kt贸rego wiele os贸b gromadzi NFT po to, 偶eby zarobi膰 w mo偶liwie kr贸tkim czasie. Czyli do budowania tej warto艣ci spekulacyjnej, podobnie zreszt膮 jak na rynku kryptowalut przez ostatnie lata. Wi臋c ten rynek NFT dzisiaj jest w pocz膮tkowej fazie rozwoju i jest bardzo podatny na aspekt spekulowania. I to jest podobnie w przypadku kryptowalut, kiedy艣 r贸wnie偶 w przypadku sztuki. Natomiast im wi臋cej os贸b uwa偶a, 偶e dane aktywo czy dane dobro cyfrowe mo偶e mie膰 warto艣膰 – nawet z subiektywnych powod贸w, bo to nie musz膮 by膰 supermerytoryczne, naukowe dowody na istotno艣膰 danego dobra cyfrowego – tym wi臋ksz膮 realn膮 warto艣膰 mo偶e zazwyczaj osi膮gn膮膰 na rynku.

[00:15:09]

REDAKTOR J. KU殴NIAR: Czy s膮 rzeczy, kt贸re s膮 sztuk膮 - powiedzmy - t膮 digitaln膮, albo czym艣 wytworzonym, kursuj膮cym po sieci, kt贸re nie daj膮 si臋 zamieni膰 na NFT? Nie wiem, GIF-y - nie GIF-y, short video, tiktoki, kt贸re maj膮 te swoje 15 sekundy i mog膮 by膰 unikalne, pierwsze, whatever.

[00:15:26]

B. PUCEK: W zasadzie ka偶de dobro cyfrowe mo偶na zamieni膰 w NFT, czyli mo偶na je stokenizowa膰. To nie oznacza, 偶e b臋dzie mia艂o warto艣膰. Ta warto艣膰 – tak jak wspomnia艂em – mo偶e mie膰 szereg czynnik贸w, kt贸re buduj膮 warto艣膰 danego NFT. Natomiast to, gdzie NFT ma bardzo du偶y potencja艂, zar贸wno od strony technologicznej, jak i od strony modelu biznesowego, wydaj膮 mi si臋 3 elementy. Pierwszy jest taki, 偶e – jak wspomnia艂em – usuwa po艣rednik贸w poszukuj膮cych zysku. Czyli ta logika blockchaina m贸wi, 偶e gdy kupisz NFT, mo偶esz je w pe艂ni kontrolowa膰, by膰 w艂a艣cicielem, dysponowa膰. Podobnie, jak kupujesz inne rzeczy w prawdziwym 艣wiecie. Natomiast z tym wyj膮tkiem, 偶e bardzo cz臋sto korzystasz z us艂ug po艣rednik贸w i zazwyczaj ci po艣rednicy to s膮 ci, kt贸rzy zabieraj膮 cz臋艣膰 z pieni臋dzy, kt贸re albo wydajesz, albo kt贸re m贸g艂by艣 zarobi膰. Drugi argument, to jest: NFT i te dobra cyfrowe mog膮 w diametralny spos贸b zmieni膰 t臋 ekonomi臋 tw贸rc贸w – czyli co艣, co si臋 w艂a艣nie nazw膮 creators economy czy passion ekonomy – poniewa偶 umo偶liwia pewnego rodzaju granularny podzia艂 cen. Czyli w modelu opartym o reklamy, przychody s膮 generowane mniej wi臋cej r贸wnomiernie. Plus, oczywi艣cie zawsze masz po艣rednik贸w. W modelach reklamowych, niezale偶nie od poziomu entuzjazmu dla danej reklamy, p艂acisz tak膮 sam膮 stawk臋. S艂aba reklama, dobra reklama, wysokie zaanga偶owanie, niskie zaanga偶owanie – twoja stawka, kt贸r膮 p艂acisz za t臋 reklam臋 jest taka sama. Natomiast w przypadku tokenizowania, czy w przypadku NFT, ta stawka mo偶e by膰 r贸偶na w zale偶no艣ci od warto艣ci przypisanej np. przez twoich odbiorc贸w, czytelnik贸w, s艂uchaczy – osoby, kt贸re generalnie rzecz bior膮c doceniaj膮 tego typu tre艣ci, tego typu dobra. Trzeci pow贸d, to b臋dzie: w jaki spos贸b NFT pozwalaj膮 na zostanie w艂a艣cicielem tego, co si臋 wytworzy. Czyli mo偶emy wzi膮膰 przyk艂ad dziennikarzy. Dziennikarz tworz膮c tre艣膰, b臋d膮c cz臋艣ci膮 redakcji, pomimo tego, 偶e jest autorem danego artyku艂u, zar贸wno spos贸b monetyzacji i zarabiania na tym artykule – g艂贸wnym beneficjentem tej pracy jest firma czy te偶 wydawca, kt贸ry dany artyku艂 opublikowa艂. Dziennikarz otrzymuje wynagrodzenie – czy to b臋dzie wiersz贸wka czy wynagrodzenie – za sw贸j artyku艂 b膮d藕 swoj膮 miesi臋czn膮 pensj臋. Czy ten artyku艂 b臋dzie dobry, czy b臋dzie s艂aby, czy b臋dzie mia艂 du偶y wp艂yw, czy b臋dzie mia艂 ma艂y wp艂yw, – to wynagrodzenie b臋dzie takie samo. W przypadku, kiedy istnieje mo偶liwo艣膰 zamiany danej tre艣ci w NFT i wynagradzania w stosunku do warto艣ci, zmienia si臋 ca艂a ekonomika tego produktu.

[00:18:36]

REDAKTOR J. KU殴NIAR: Tylko kto wycenia t臋 warto艣膰? Bo dzisiaj masz tak, 偶e... OK, tak jak m贸wisz o tek艣cie - ju偶 nawet wydrukowanym w papierze, to w og贸le zapomnijmy - ale jednak, ten tekst gdzie艣 trafia na rynek i mo偶esz sprawdzi膰, ile ludzi np. wykupi艂o dost臋p do 100 proc. tego tekstu. To jest ju偶 jaka艣 wycena tej warto艣ci i tego tekstu, prawda? A tutaj na rynku, je艣li to trafia tam, to co, s膮 kolekcjonerzy sztuki? Ludzie, kt贸rzy si臋 na tym znaj膮, m贸wi膮, 偶e ten obraz, tutaj, wart jest tyle na dzie艅 dobry, nie?

[00:19:04]

B. PUCEK: Wyobra藕my sobie, 偶e napisa艂e艣 fantastyczn膮 ksi膮偶k臋 i kto艣 chcia艂by kupi膰 oryginalne wydanie, kt贸re zosta艂o wydane na twojej stronie internetowej. Chcia艂by kupi膰 to oryginalne wydanie, tak jakby chcia艂 kupi膰 pierwsze wydanie twojej fizycznej ksi膮偶ki. Umo偶liwia艂oby to przypisanie warto艣ci do tego pierwszego wydania. Teraz: im wi臋cej os贸b by艂aby tym zainteresowana, im swoje dzie艂o by艂oby bardziej popularne, tym wi臋ksze prawdopodobie艅stwo, 偶e na przys艂owiowej aukcji, to twoje pierwsze wydanie cyfrowej ksi膮偶ki, by艂oby wycenione odpowiednio wysoko i m贸g艂by艣 partycypowa膰 r贸wnie偶 jako autor tego dzie艂a. No, nie partycypowa膰, tylko by膰 g艂贸wnym beneficjentem ze sprzeda偶y tego pierwszego wydania.

[00:19:51]

REDAKTOR J. KU殴NIAR: Czyli troch臋 tak, jakbym wszed艂 na New Connect, tak? Zbieram sobie zapisy, mi si臋 wydaje, 偶e ksi膮偶ka jest warta tyle, ale s膮 tacy, kt贸rzy chc膮 za ni膮 zap艂aci膰 wi臋cej i wtedy jej warto艣膰 zaczyna rosn膮膰. Warto艣膰 tego NFT zaczyna rosn膮膰, tak?

[00:20:03]

B. PUCEK: Przy czym te偶 musi pami臋ta膰, 偶e czasami… W tym przypadku mo偶esz sprzeda膰 warto艣膰 do pierwszego wydania albo sprzeda膰 ca艂e dzie艂o. I to s膮 dwie r贸偶ne rzeczy. Czyli mo偶esz sprzeda膰: „Oto jest m贸j pierwszy Tweet” – Jack Dorsey. Ale nie sprzeda艂 wszystkich Tweet贸w, nie sprzeda艂 prawa do wypowiadania si臋 w imieniu Jacka Dorseya. Kupi艂 dobro cyfrowe, jakim jest pierwszy Tweet. Kupi艂 dobro cyfrowe, jakim mo偶e by膰 pierwszy GIF. Teraz: je偶eli przys艂owiowy GIF z kotkiem na t臋czy, p臋dz膮cym na t臋czy, jest bardzo popularny – czy stanie si臋, czy sta艂 si臋 bardzo popularny – mo偶esz mu przypisa膰 warto艣膰 z tego tytu艂u. Albo ta warto艣膰 mo偶e by膰 przypisana przez odbiorc贸w, dlatego 偶e je偶eli jest popularny, jest du偶a szansa, 偶e… Przy czym, to jest jeszcze pytanie: co oznacza popularno艣膰? Bo popularno艣膰 mo偶e oznacza膰 zaanga偶owanie, mo偶e oznacza膰 liczb臋 os贸b, kt贸re wykorzysta艂y dane, przes艂ucha艂y itd.

[00:21:00]

REDAKTOR J. KU殴NIAR: Tylko zobacz: mam ten problem, 偶e je偶eli m贸wimy o sieci i ja wrzuc臋 sobie tam ten m贸j GIF z tym kotkiem na t臋czy, to gdyby policja przychodzi艂a do ka偶dego, kto go udost臋pni bez mojej zgody i go aresztowa艂a, no to moja warto艣膰 by ros艂a. Bo tak naprawd臋 dzisiaj bezkarnie ka偶dy mo偶e tego u偶ywa膰 i ma gdzie艣 czyje to jest, tak naprawd臋.

[00:21:21]

B. PUCEK: A po co twoja zgoda? Bo je偶eli NFT pozwala ci na weryfikacj臋, kto jest w艂a艣cicielem tego typu tre艣ci, to pytanie jest: po co ta zgoda? Poniewa偶 na fali popularno艣ci tych kopii, reprodukcji, zwi臋kszonego zaanga偶owania, warto艣膰 tego orygina艂u ro艣nie.

[00:21:43]

REDAKTOR J. KU殴NIAR: Ro艣nie, OK. A kiedy mog臋 to spieni臋偶y膰?

[00:21:46]

B. PUCEK: W momencie, w kt贸rym kto艣 zdecyduje si臋 na kupno twojego dobra cyfrowego.

[00:21:51]

REDAKTOR J. KU殴NIAR: I do tego s膮 jakie艣 platformy, jak do kryptowalut, czy co?

[00:21:53]

B. PUCEK: I do tego s膮 platformy, kt贸re mog膮 by膰 podobne do dom贸w aukcyjnych, albo nawet same domy aukcyjne. Teraz, w tej chwili cz臋艣膰 dom贸w aukcyjnych pracuje nad swoimi platformami po to, 偶eby oferowa膰 tego typu dobra cyfrowe albo dobra fizyczne, kt贸re zosta艂y zdigitalizowane, poniewa偶 takie rzeczy te偶 si臋 zaczynaj膮 pojawia膰. Czyli dobro fizyczne, kt贸re zosta艂o zdigitalizowane, zostaje te偶 wystawione jako NFT. I tego typu praktyki te偶 si臋 zaczynaj膮 pojawia膰.

[00:22:22]

REDAKTOR J. KU殴NIAR: Czyli kupuj臋 fizyczny obraz, ale jednocze艣nie mam genialne zdj臋cie tego obrazu. Albo cokolwiek innego.

[00:22:27]

B. PUCEK: Lub kupujesz tylko i wy艂膮cznie zdigitalizowan膮 wersje, a fizyczny obraz np. jest w muzeum.

[00:22:35]

REDAKTOR J. KU殴NIAR: I to s膮 dwie r贸偶ne ceny?

[00:22:37]

B. PUCEK: Tak.

[00:22:38]

REDAKTOR J. KU殴NIAR: Szalony jest ten 艣wiat. Kolejny tekst przede mn膮, gdzie czytam, 偶e kto艣 zap艂aci艂 390 tys. dolar贸w - nawet widz臋, jak ta aukcja wygl膮da艂a - za jakie艣 50 sekund gry, video jakiego艣. Co to s膮 za kwoty, Bartek? I dlaczego my ich w Polsce widzimy jeszcze?

[00:22:55]

B. PUCEK: To co mi si臋 w tym trendzie najbardziej nie podoba, 偶e wi臋kszo艣膰 os贸b, kt贸re licytuje tego typu aukcje, to s膮 osoby, kt贸re s膮 偶ywotnie zainteresowane we wzro艣cie rynku NFT. Bardzo wiele z tych os贸b, kt贸re kupuje te dobra cyfrowe dzisiaj, w tej fazie spekulacyjnej, to s膮 osoby, kt贸re albo masowo kolekcjonuj膮 NFT wierz膮c w to, 偶e za kilka lat ich warto艣膰 b臋dzie jeszcze wy偶sza…

[00:23:18]

REDAKTOR J. KU殴NIAR: Ale to s膮 gigantyczne pieni膮dze! Kurde, 400 tys. dolar贸w.

[00:23:21]

B. PUCEK: …albo s膮 to ludzie, kt贸rzy dzisiaj wiedz膮c, 偶e nap臋dzaj膮c t臋 ba艅k臋 spekulacyjn膮, kupuj膮c dzisiaj po wysokiej cenie, za tydzie艅, za miesi膮c za dwa, sprzedaj膮 po jeszcze wy偶szej cenie. Niekoniecznie dlatego, 偶e uwa偶aj膮, 偶e te dobra cyfrowe maj膮 jak膮艣 niespotykan膮, unikaln膮 warto艣膰…

[00:23:40]

REDAKTOR J. KU殴NIAR: ...tylko swoje zarobili.

[00:23:41]

B. PUCEK: Ale dlatego, 偶e swoje zarobi膮, wiedz膮c, 偶e swoje mog膮 zarobi膰 i chc膮 podj膮膰 to ryzyko. Trzeba pami臋ta膰, 偶e obecnie ta ba艅ka spekulacyjna w tej cz臋艣ci zwi膮zanej z NFT istnieje. Ona nie pomaga, natomiast podobnie jak w przypadku wielu innych technologii, to jest normalny etap w rozwoju procesu technologicznego, kt贸ry po prostu trzeba przej艣膰. I sama technologia, w rozumieniu NFT, ma przed sob膮 bardzo, bardzo ciekaw膮 przysz艂o艣膰.

[00:24:12]

REDAKTOR J. KU殴NIAR: Ale jednocze艣nie CNN m贸wi tak: "艢rednia cena NFT - 5 kwietnia - to 1 256 dolar贸w, czyli spadek z ponad 4 tysi臋cy dolar贸w pod koniec lutego". Niez艂e r贸偶nice.

[00:24:28]

B. PUCEK: Ogromne r贸偶nice.

[00:24:31]

REDAKTOR J. KU殴NIAR: Lubi臋 ten moment, kiedy si臋 zbierasz do odpowiedzi, bo ja czuj臋, 偶e tu zaraz b臋dzie trz臋sienie ziemi.

[00:24:36]

B. PUCEK: Pami臋taj, 偶e wi臋kszo艣膰 warto艣ci, kt贸ra jest przepisana dobrom kolekcjonerskim, jest zwi膮zana ze sterowaniem gustem. Czyli czy to m贸wimy o po艣rednikach, w rozumieniu fizycznych d贸br, czy m贸wimy o social mediach, influencerach, w rozumieniu d贸br cyfrowych – tak naprawd臋 jest to te偶 forma sterowania gustem. Media generalnie pozwalaj膮 wp艂ywa膰, czy jedn膮 z, jednym z atut贸w, wad medi贸w, jest mo偶liwo艣膰 wp艂ywania na gusta, sterowanie tym gustem. Wi臋c dzi臋ki NFT mo偶na powiedzie膰, 偶e wszyscy b臋dziemy mogli zasi膮艣膰 w rz臋dzie na najwi臋kszym na 艣wiecie pokazie mody – czy te偶 poka偶e d贸br cyfrowych – i potrafi膰 przepisywa膰 im warto艣膰. Dzisiaj t膮 warto艣ci膮 b臋dzie nie tylko ten obraz, kt贸ry wisi na 艣cianie, ale te偶 w艂a艣nie ciekawy GIF, ciekawa ksi膮偶ka, ciekawy audiobook, ciekawy wpis na blogu. I to b臋dzie miejsce, w kt贸rym ju偶 dzisiaj mo偶emy widzie膰 t臋 ba艅k臋 spekulacyjn膮, zdecydowanie. Ale z drugiej strony: pozwala ta technologia na to, 偶eby艣my byli my w艂a艣cicielami tre艣ci, kt贸re wytwarzamy i potrafili przypisa膰 im warto艣膰.

[00:25:57]

REDAKTOR J. KU殴NIAR: Tylko dlaczego ca艂y czas, s艂uchaj膮c nas przez prawie p贸艂 godziny, mam takie wra偶enie, 偶e jednak dom aukcyjny jest jako艣 skodyfikowany, s膮 jakie艣 przepisy? Wiem, 偶e oczywi艣cie mog臋 kupi膰 tam te偶 fa艂szywk臋, je艣li kto艣 to 藕le sprawdzi艂 i wtedy mo偶emy p贸j艣膰 do s膮du i si臋 s膮dzi膰. Ale 偶e jest to dla mnie jednak bardziej wiarygodne ni偶 - mimo 偶e kocham 艣wiat cyfrowy - w艂a艣nie to, co ten cyfrowy 艣wiat w przypadku NFT oferuje.

[00:26:20]

B. PUCEK: Bo na koniec dnia twoje zaufanie do po艣rednika o okre艣lonej marce na dzie艅 dzisiejszy jest wi臋ksze ni偶 do platform krypto czy blockchainowych, kt贸re znasz. Ale w momencie, w kt贸rym tym po艣rednikiem zaczyna by膰 Christie albo NBA, twoje zdanie zaczyna si臋 zmienia膰. Ale przy czym trzeba pami臋ta膰, 偶e w tym przypadku po艣rednikiem nie jest ten dom aukcyjny. On jest tylko i wy艂膮cznie walidatorem idei. Natomiast to ty, dzi臋ki technologii NFT, jeste艣 bezpo艣rednim w艂a艣cicielem. Natomiast tego typu platformy udost臋pniaj膮 miejsce – t臋 platform臋 – do tego, 偶eby m贸g艂 dokona膰 tej transakcji, m贸g艂 dokona膰 tego zakupu. Natomiast sama transakcja i to, 偶e jeste艣 jej w艂a艣cicielem, jest de facto zapisana w blockchainie.

[00:27:15]

REDAKTOR J. KU殴NIAR: Czyli byliby艣my w stanie t臋 audycj臋 nawet zamieni膰 na NFT i wystawi膰 j膮 i powiedzie膰 to jest - nie wiem - pierwszy ods艂uch dziewi膮tego odcinka podcastu Technologicznie. Bierzcie i kupujcie z tego wszyscy.

[00:27:28]

B. PUCEK: Je偶eli kto艣 chcia艂by przypisa膰 do niego warto艣膰 i zgodzi艂 si臋 zap艂aci膰…

[00:27:31]

REDAKTOR J. KU殴NIAR: Ale jak on to zrobi? Jak on to przypisze?

[00:27:33]

B. PUCEK: Je偶eli wystawiliby艣my nasze dobro cyfrowe na jedn膮 z tych platform, a ty chcia艂by艣 je kupi膰 na tej platformie – rejestrujesz si臋 na tej platformie, logujesz, naciskasz przycisk: „Kup”, dokonujesz transakcji, w wi臋kszo艣ci przypadk贸w za pomoc膮 portfela z kryptowalutami i zostajesz w艂a艣cicielem tego dobra. Poniewa偶 ta transakcja i potwierdzenie w艂asno艣ci tego dobra cyfrowego, zostaje zapisane w rejestrze blockchainowym.

[00:28:08]

REDAKTOR J. KU殴NIAR: OK. Skoro ju偶 jeste艣my w takim momencie, w kt贸rym mo偶emy troch臋 porozmawia膰 z naszymi s艂uchaczami: zmieni艂em troch臋 spos贸b, w jaki 偶egnamy nasz膮 audycj臋 i wprost - troch臋 za namow膮 Alexa Liebermana z Morning Brew - m贸wi臋 wam: Po co si臋 ogranicza膰? Jest do wyboru 5 gwiazdek, no to bierzcie 5. Nie bawcie si臋 w 4, 3, 2 czy w 1. Wy zacz臋li艣cie z nami w ten spos贸b rozmawia膰 i si臋 bawi膰 ratingiem na Apple Podcasts, ale jednocze艣nie tak偶e komentarzami, za kt贸re serdecznie zawsze na ko艅cu staramy si臋 podzi臋kowa膰. Pami臋tajcie, 偶e gdyby艣cie chcieli - i to m贸wi臋 do Magdy, do Panny_j i m贸wi臋 do Ireneusza, m贸wi臋 do kolejnej, ale tym razem Marty, do pozosta艂ych: Ma膰ka np. - je偶eli chcieliby艣cie ten komentarz, kt贸ry zostawiacie na Apple Podcasts, nagra膰 nam telefonem i wys艂a膰 na kuzniar@kuzniarmedia.com np. albo jak膮kolwiek platform臋 social mediow膮 w DM, to my z przyjemno艣ci膮 w podca艣cie wykorzystamy. To jest jeden ze sposob贸w, 偶eby艣cie byli naszymi go艣膰mi tutaj, bo na tym bardzo nam zale偶y. Za to, 偶e cenicie merytoryk臋, konkrety. Jednym s艂owem: mn贸stwo wiedzy, a nie samych informacji od praktyk贸w - tak jak napisa艂a Magda, bardzo wam za to dzi臋kujemy. "Opr贸cz tre艣ci, kt贸ra jest zawsze pierwsza klasa, mega spodoba艂 si臋 spos贸b zach臋cania do pozostawienia opinii. 5 gwiazdek, panowie" - posz艂o od Ireneusza. Bardzo za to dzi臋kujemy, nie?

[00:29:26]

B. PUCEK: Tak. Refleksja: czy NFT nie s膮 po prostu dowodem pasji?

[00:29:36]

REDAKTOR J. KU殴NIAR: M贸wimy tam o kasie, ale kasa te偶 w sumie przy pasji wyst臋puje. Ale w jakim sensie?

[00:29:39]

B. PUCEK: Je偶eli chcesz wierzy膰, 偶e dane dobro – cyfrowe czy nie, ale w tym przypadku m贸wimy o dobrach cyfrowych – ma warto艣膰, to czy na koniec dnia NFT nie s膮 po prostu dowodem na to, 偶e to ci臋 pasjonuje, 偶e to ci臋 interesuje?

[00:29:57]

REDAKTOR J. KU殴NIAR: Ta sztuka?

[00:29:57]

B. PUCEK: Ta sztuka.

[00:29:58]

REDAKTOR J. KU殴NIAR: Tak, to tak. Tylko bardziej mnie martwi to, 偶e nie wiem, kto za tym stoi. Czy czasem ten kto艣, komu ja wy艂o偶臋 te 390 tys. dolar贸w za ten 50-sekundowy klip, za chwil臋 si臋 nie zawinie i z tym klipem i z t膮 kas膮.

[00:30:11]

B. PUCEK: Ale zawsze w rejestrze b臋dzie potwierdzenie, 偶e to ty jeste艣 w艂a艣cicielem…

[00:30:15]

REDAKTOR J. KU殴NIAR: To jemu ukradli!

[00:30:17]

B. PUCEK: …i tobie przepisano. Wi臋c to jest te偶 pytanie, co to znaczy w tym momencie „ukra艣膰”.

[00:30:23]

REDAKTOR J. KU殴NIAR: No tak, bo tego nie wykasuj臋.

[00:30:26]

B. PUCEK: Je偶eli w rejestrze, kt贸ry jest zdecentralizowany, kt贸rego mamy wiele kopii i mamy potwierdzenie, 偶e ty jeste艣 w艂a艣cicielem, to pytanie jest: czy w og贸le tego typu dobro mo偶na ukra艣膰? Czy mo偶na je skopiowa膰? Tak. Czy mo偶na je powieli膰? Tak. Ale czy da si臋 zaprzeczy膰, 偶e ty jeste艣 jego w艂a艣cicielem? Nie.

[00:30:51]

REDAKTOR J. KU殴NIAR: OK. NFT za nami, natomiast jest 1 list, 1 komentarz na Apple Podcasts, kt贸ry dotyczy naszej ostatniej audycji o powrocie newsletter贸w i chcia艂bym go przeczyta膰, bo @Panna_j pisz臋 tak: "Od 5 tygodni publikuj臋 raz w tygodniu newsletter, a subskrybent贸w pozyskuj臋 z prowadzonych social medi贸w (g艂贸wnie Instagrama) - tam brakowa艂o mi przestrzeni na mocniejsze wej艣cie w tre艣ci rozwojowe. No i na maksa mnie zainspirowali艣cie, bo za jaki艣 czas my艣la艂am o monetyzacji tego, a dzi臋ki tym kilkudziesi臋ciu minutom z Wami mam ju偶 ca艂y plan spisany w notatniku. Wielkie dzi臋ki!" - od tego jeste艣my, po prostu nieskromnie si臋 polecamy. Bartek Pucek, Jarek Ku藕niar. Do us艂yszenia.

[00:31:31]

B. PUCEK: Dzi臋kujemy.

Prowadz膮cy

Jaros艂aw Ku藕niar
Ku藕niar Media

Multiinstrumentalista. W艂a艣ciciel Ku藕niar Media. Jego do艣wiadczenie radiowe, prasowe, sceniczne i telewizyjne, pomaga w 艣wiecie budowania marek osobistych. Wsp贸lnie z klientami rozwija ich wizje i nadaje kszta艂t. Buduje nowe platformy dla relacji z odbiorcami, szkoli i inspiruje.

Bartek Pucek
Bartek Pucek
pucek.com

Od lat zwi膮zany z biznesem i technologi膮. Pomaga firmom budowa膰 strategie cyfrowe, zespo艂y i produkty na ponad 30 rynkach na 艣wiecie. Inwestuje r贸wnie偶 w firmy technologiczne. Specjalizuje si臋 w transformacji cyfrowej organizacji, budowaniu produkt贸w, data (AI, ML), infosec oraz IT. Wcze艣niej: IKEA, Onet, Ringier Axel Springer, czy Grupa Pracuj. Wi臋cej na pucek.com.

Pozosta艂e odcinki (140)

U偶ywamy cookies, 偶eby indywidualnie odpowiada膰 na potrzeby s艂uchaczy. Zasady przechowywania i dost臋pu do plik贸w cookies mo偶esz zmieni膰 w ustawieniach swojej przegl膮darki.