Jak uczynić z maszyny artystę? Piotr Psyllos

P. PSYLLOS: Tak. Szczególnie, jeżeli mówimy o osobach nieświadomych. Bo takie pokutuje przekonanie, że komputery to są bezduszne maszyny, które mają pewne algorytmy całkowicie przewidywalne. I ci programiści, którzy tworzą te algorytmy, robią je w taki sposób, że są w stanie w 100 proc. przewidzieć, co te algorytmy wyprodukują, że to jest po prostu taka prosta matematyka. Coś wrzucam na wejście, otrzymuję na wyjściu i tutaj nie ma mowy o kreatywności, nie ma mowy o sztuce. Nic bardziej mylnego. Okazuje się, że sztuczna inteligencja może być kreatywna. Komputery mogą być kreatywne i ta dziedzina sztuki generatywnej, czyli takiej komputerowej twórczości, przez ostatnie 15 lat intensywnie się rozwija, bo nowe metody deep learningu np. się pojawiły i komputery coraz bardziej wchodzą w kalosze artystów. Tylko to też nie jest coś nowego, bo już w ubiegłym wieku takie komputery mieliśmy. Tylko wtedy te komputery były bardzo słabe i nie mieliśmy też wystarczającej ilości danych. Także np. te piosenki – a już takie w 1957 roku pierwsze powstawały dla kwartetu smyczkowego w Stanach Zjednoczonych, takie eksperymenty były prowadzone – nie były zbyt zaawansowane, ale już niektórzy krytycy muzyczni uważali, że oto nastał przełom i maszyny realnie mogą zastąpić artystów. Taka ciekawostka: nie wiem, czy wiesz, w ubiegłym wieku… Nie wiem, czy to nie jest kaczka dziennikarska, bo starałem się zweryfikować te informacje, ale nie ma zbyt wielu materiałów na ten temat. W ubiegłym wieku powstała taka piosenka, pewnie ją kojarzysz – zespół Hot Butter i piosenka „Popcorn” – od której „Sonda” się zaczynała kiedyś. Później Crazy Frog powstał na tej podstawie. Też została stworzona przy udziale maszyny. Komputer przeanalizował najbardziej wpadające w ucho melodie i później podpowiedział artyście, jak te dźwięki poustawiać, tak że wtedy to się zaczęło. Teraz się rozwija, mamy lepsze komputery, lepsze technologie… No i takie cybergrajki, myślę, że coraz częściej będą nam towarzyszyć.

P. PSYLLOS: Tutaj mówimy o takim bardzo rozległym zagadnieniu, bo są różne podejścia. Jeżeli mielibyśmy w taki maksymalnie prosty sposób powiedzieć, jak komputer tworzy dzieła sztuki, piosenki, jak np. obrazy maluje? To się sprowadza do tego, że komputer generuje pewne losowe sekwencje dźwięków np. albo jakichś kształtów, jeżeli mówimy o obrazach. I te sekwencje przechodzą przez takie sito. To sito w etapie… Bo są wykorzystywane metody uczenia maszynowego i te metody kształtują to sito, żeby to sito np. przepuszczało takie – te przypadkowo przez komputer wygenerowane – sekwencje, żeby piosenka była w jakimś stylu. Bo to sito tak kształtujemy, żeby to, co przechodzi, było np. w stylu Sinatry, w stylu van Gogha, jeżeli mówimy tu o obrazach. Czyli mamy właśnie taki generator liczb losowych, sito przy pomocy metod sztucznej inteligencji, uczenia maszynowego kształtowane. No i to sito przepuszcza te rzeczy, które później dodajemy do utworu, składamy to, co wychodzi na wyjściu i mamy utwór. To w uproszczeniu, prawda? Tylko teoretyczne podstawy już były w latach 70. znane na AGH. Prof. Ryszard Tadeusiewicz już wtedy prowadził takie eksperymenty i symfonię Bacha też tworzył. Tylko wtedy komputery były bardzo proste i te metody nie były aż tak zaawansowane, jak teraz są.